Η κινόα δεν είναι ένα δημητριακό, όπως πολλοί μπορεί να πιστεύουν. Για την ακρίβεια, ως φυτό είναι πιο συγγενική με το σπανάκι, το παντζάρι και τον αμάραντο – αλλά οι σπόροι της καταναλώνονται ως τέτοιο, και μάλιστα με πλεονεκτήματα έναντι πολλών ανάλογων τροφών : δεν περιέχει γλουτένη και χωνεύεται ευκολότερα από το σιτάρι, το καλαμπόκι ή τη σίκαλη, ενώ μπορεί να αντικαταστήσει το ρύζι σε οποιαδήποτε μορφή του. Είναι σπάνιο λαχανικό, γιατί περιέχει πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης με όλα τα 9 απαραίτητα αμινοξέα. (1)
Κινόα και Οφέλη για την Υγεία
Ο συνδυασμός του ρυζιού με τα φασόλια είναι μια πλήρης πηγή πρωτεΐνης, διότι μόνο όταν τρώγονται μαζί περιέχουν όλα τα 9 απαραίτητα αμινοξέα. Τα περισσότερα δημητριακά δεν έχουν τα αμινοξέα λυσίνη και ισολευκίνη, και απαιτούν να καταναλωθούν με ένα όσπριο για να συμπληρώσουν όλα τα αμινοξέα και να γίνουν μια «πλήρης» πηγή πρωτεΐνης.Η κινόα, η οποία αποτελούσε βασικό προϊόν στη Νότια Αμερική για 4000 χρόνια, είναι ένας χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, υψηλός σε φυτικές ίνες, σούπερ υψηλής -πρωτεΐνης, χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, γεμάτος βιταμίνες, πλούσιος σε μεταλλικά ιχνοστοιχεία και θρεπτικές ουσίες, σπόρος. (2-4)
Ακόμη και η κινόα δεν είναι στην πραγματικότητα ένα δημητριακό, έχει ονομαστεί ως «chisaya μαμά» ή «η μητέρα όλων των σιτηρών». Θεωρείται ιερή, ίσως επειδή αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου και πολύ θερμού καλοκαιριού και, ενώ αυτές οι συνθήκες ξηρασίας αποδυναμώνουν τα άλλα φυτά, η συγκομιδή της κινόα διπλασιάζεται. (1) Αυτή η υψηλή σε πρωτεΐνες τροφή συλλέγεται λίγο πριν από τις κρύους μήνες του χειμώνα, όταν χρειάζονται περισσότερες πρωτεΐνες και λίπη. (1)
Ενώ εξακολουθεί να θεωρείται μια χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά πηγή πρωτεΐνης, η κινόα έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε λίπη από το σιτάρι και άλλα αγρωστώδη. Έχει μια σημαντική ποσότητα ελαϊκού οξέος, που είναι μονοακόρεστα λιπαρά που ενισχύουν την υγεία της καρδιάς και βρίσκονται κυρίως στο ελαιόλαδο και αλφα-λινολενικό οξύ (ALA) ένα ωμέγα-3 λιπαρό οξύ με καρδιοπροστατευτικά και αντιφλεγμονώδη οφέλη. Παραδόξως, αυτά τα καλά λιπαρά παραμένουν σταθερά ή δεν οξειδώνοται από το μαγείρεμα, κάτι που συμβαίνει με τα περισσότερα άλλα λίπη. (5)
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στα υψηλά επίπεδα των αντιοξειδωτικών που περιέχονται στην κινόα. Είναι πλούσια σε μορφές Άλφα, Βήτα και Γάμα βιταμίνης Ε, πολυφαινόλες, και φλαβονοειδή όπως η κερσετίνη που επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής τουπροϊόντος, ενώ ταυτόχρονα προστατεύει το σπόρο από τάγγιση, όταν θερμαίνεται. (5)
Εκτός του ότι είναι μια εναλλακτική σιτηρών υψηλής πρωτεΐνης, ίσως η πιο πρόσφατη αξίωση της κινόας είναι η επίδρασή της στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.(6) Ως τρόφιμο χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, δεν αυξάνει το σάκχαρο του αίματος στο σώμα, ενώ η υψηλή περιεκτικότητα της σε φυτικές ίνες, βοηθά στην επιβράδύνση της απορρόφηση των άλλων σακχάρων από την πεπτική οδό στην κυκλοφορία του αίματος. (7) Σε μία μελέτη, η κινόα ξεπέρασε άλλους 10 σπόρους του Περού στα αποτελέσματά της επί το βάρος του σώματος και του σακχάρου στο αίμα. (6)
Προκαλεί ενδιαφέρον το γεγονός ότι ακόμη και αν κινόα διατηρεί υγιή χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, παρέχει μεγαλύτερη ικανοποίηση, αίσθηση κορεσμού και πληρότητας σε σύγκριση με το σιτάρι ή το ρύζι, σύμφωνα με την Satiating Efficiency Index (SEI). (8) Έχει επίσης, πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε μαγνησίο, το οποίο υποστηρίζει τη διατήρηση υγιών επιπέδων σακχάρου στο αίμα (9) και τα υγιή επίπεδα αρτηριακής πίεσης. (9)
Ως φυσική αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδης τροφή που είναι γεμάτο βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία , φυτικές ίνες ,οφέλιμα λιπαρά, και «πλήρη πρωτεΐνη» φυτικής προέλευσης, η κινόα θα πρέπει να θεωρείται βασικό κομμάτι της διατροφής κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα, όπου η ανάγκη για υγιεινά -υψηλά σε πρωτεΐνες- τρόφιμα αυξάνεται.
Ωστόσο, παρά την άριστη θρεπτική σύσταση του κόκκου της Κινόα, διάφορες έρευνες έδειξαν ότι τα αμινοξέα στα πρωτογενή άλευρα δεν είναι πλήρως διαθέσιμα στον οργανισμό, διότι οι σαπωνίνες (βρίσκονται στο περικάρπιο του σπόρου) παρεμβαίνουν στη βιολογική χρησιμοποίηση των θρεπτικών ουσιών. Μπορούν όμως να απομακρυνθούν με εμποτισμό και σχολαστικό πλύσιμο σε νερό ή με μηχανικό τρόπο, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος μείωσης των ανόργανων στοιχείων του σπόρου.
Πηγές:
1.http://wholegrainscouncil.org/whole-grains-101/quinoa-march-grain-of-the-month
2.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19878856
3.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12701372
4.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18489119
5.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20814881
6.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19735168
7.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21790614
8.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15309439
9.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23674807
