Μερικές φορές, τα πιο ευεργετικά βότανα βρίσκονται δίπλα μας! Αυτό συνέβη με το μελισσόχορτο, ένα βότανο που είναι αντικείμενο μελετών για τις πολλές δράσεις του, από την αϋπνία μέχρι τον καρκίνο. (1)
Μπορούμε να το προσθέσουμε στο τσάι και στο φαγητό μας, ωστόσο κατά τον Μεσαίωνα λειτουργούσε ως φυσικό φάρμακο για αϋπνίες και άγχος, ενώ επούλωνε τραύματα και χάριζε μακροζωία. Σήμερα πλέον, τα οφέλη του έχουν μελετηθεί ευρέως, ιδίως στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, τόπο καταγωγής του φυτού.
Τι είναι το μελισσόχορτο.
Το πολυετές μελισσόχορτο ανήκει στην οικογένεια της μέντας. Γνωστό ως Melissa officinalis, αναφέρεται ως μελισσόχορτο. (2) Η πατρίδα του είναι τα νοτιότερα μέρη της Ευρώπης και διάφορα μέρη της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας, αλλά τώρα καλλιεργείται στην Αμερική και σε διάφορες άλλες περιοχές του κόσμου. (3)
Τα πιο χρήσιμα μέρη του φυτού είναι τα φύλλα του, οπότε εκτός από ρόφημα και καρύκευμα, υπάρχει σε αιθέριο έλαιο και λειτουργεί και ως εντομοαπωθητικό με διάφορες χρήσεις στην παραδοσιακή ιατρική. (4) Πράγματι, το μελισσόχορτο είναι ένα συστατικό του Carmelite, ενός αλκοολούχου εκχυλίσματος που διαμορφώθηκε τον 14ο αιώνα και εξακολουθεί να πωλείται στη Γερμανία. Λέγεται ότι είναι χρήσιμο για τη θεραπεία πονοκεφάλων και νευρόπονων. (5)
9 Οφέλη του μελισσόχορτου!
- Προστατεύει από καρδιακές και ηπατικές διαταραχές
Το αιθέριο έλαιο μελισσόχορτου μειώνει τα επίπεδα τριγλυκεριδίων και βελτιώνει τη σύνθεση της χοληστερόλης στο ήπαρ. Η ίδια μελέτη του 2012 έδειξε ότι η εισπνοή αιθέριου ελαίου μελισσόχορτου μειώνει μερικούς από τους παράγοντες που οδηγούν σε διαρκή ανάπτυξη ενός κοινού καρκινικού κυττάρου του ήπατος. (6)
Επίσης προστατεύει την καρδιά, καθώς βελτιώνει την ταχυπαλμία και ρυθμίζει την υπέρταση. (7) Η παραδοσιακή ιρανική ιατρική το έχει χρησιμοποιήσει ως θεραπεία της ταχυπαλμίας και η επιστήμη φαίνεται πώς συμφωνεί. (8) Αυτό μπορεί να σχετίζεται με τον τρόπο που το μελισσόχορτο επηρεάζει τη διάθεση. Επίσης δεν σημειώθηκαν παρενέργειες στη λήψη μελισσόχορτου στον έλεγχο των καρδιακών παλμών. (9) Το εκχύλισμα μελισσόχορτου επηρεάζει επίσης τα αποτελέσματα του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Ωστόσο, περαιτέρω μελέτες είναι απαραίτητες (10)
- Φυσικό αντιβακτηριακό.
Σύμφωνα με μελέτες το μελισσόχορτο έχει διάφορες αντιβακτηριακές ιδιότητες και βοηθά στη φυσική καταπολέμηση μολυσματικών βακτηρίων. (11) Το έλαιο μελισσόχορτου παρουσιάζει υψηλά επίπεδα αντιβακτηριακής δράσης έναντι του candida, που προκαλεί σειρά από συμπτώματα όπως εξάντληση, ομίχλη του εγκεφάλου, πεπτικά προβλήματα και ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. (12)
- Δράση ενάντια στον διαβήτη.
Η χρήση εκχυλίσματος μελισσόχορτου μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος καταπολέμησης του διαβήτη με φυσικό τρόπο. Τόσο το αιθέριο έλαιο όσο και το εκχύλισμα μελισσόχορτου φαίνεται πως ρυθμίζουν τα υψηλά επίπεδα σακχάρου, μειώνοντας το οξειδωτικό στρες που σχετίζεται με τον διαβήτη (13). Επίσης, σύμφωνα με διάφορες μελέτες “το αιθανολικό εκχύλισμα μελισσόχορτου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη ή την ταυτόχρονη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2” (14)
- Βελτιώνει τη διάθεση, τη συγκέντρωση και τον ύπνο.
Παραδοσιακά, το μελισσόχορτο έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του άγχους και της αϋπνίας. Άλλωστε, το μελισσόχορτο βελτιώνει την υπερδραστηριότητα, τα προβλήματα συγκέντρωσης και την παρορμητικότητα στα παιδιά της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. (15) Σύμφωνα με μελέτες το μελισσόχορτο βελτίωσε τη διάθεση και / ή τις γνωστικές επιδόσεις σε μια μελέτη σε νεαρούς ενήλικες. (16) Παράλληλα, συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων της αϋπνίας και της διαταραχής του ύπνου και της εμμηνόπαυσης. (17)
- Καταπολεμά τον έρπητα.
Το μελισσόχορτο χρησιμοποιείται επίσης τοπικά, εν μέρει λόγω των αντι-ιικών του ιδιοτήτων. Συγκεκριμένα, όταν εφαρμόζεται απευθείας στο δέρμα, βοηθά στη θεραπεία του ιού του έρπητα.
Η χρήση του μελισσόχορτου σε μορφή κρέμας φαίνεται πως μειώνει τα συμπτώματα και τη συχνότητα των περιστατικών. (18) Μάλιστα, ο ιός του έρπητα σε αυτή την περίπτωση δεν αποκτά ανθεκτικότητα μετά από επανειλημμένες χρήσεις. (19) Το ίδιο συμβαίνει με τη χρήση αιθέριου ελαίου μελισσόχορτου (20).
Σύμφωνα με διάφορες πηγές, η δράση του μελισσόχορτου οφείλεται στις αντιοξειδωτικές ενώσεις του, τις τανίνες και τις πολυφαινόλες. Δεν υπάρχουν γνωστές παρενέργειες όταν χρησιμοποιείται αυτή η ουσία, είτε τοπικά είτε από το στόμα. (21)
- Ισχυρό αντιοξειδωτικό και αντιφλεγμονώδες.
Το μελισσόχορτο καταπολεμά τις συνέπειες των ελευθέρων ριζών και μάλιστα θεωρείται πιθανή η επίδρασή του σε ένα συγκεκριμένο είδος καρκίνου γνωστό ως πολύμορφο γλοιοβλάστωμα. Αυτός ο ταχέως αναπτυσσόμενος καρκίνος ξεκινά συνήθως στον εγκέφαλο και δεν υπάρχουν γνωστές αποτελεσματικές θεραπείες. Ωστόσο, μια μελέτη του 2014 διαπίστωσε ότι το αιθέριο έλαιο μελισσόχορτου προκαλούσε απόπτωση (αυθόρμητος κυτταρικός θάνατος) σε αυτά τα καρκινικά κύτταρα και σταμάτησε την έκφραση πρωτεΐνης γνωστής ως πρωτεΐνη 1 πολλαπλής αντοχής (MRP1). Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι η MRP1 είναι εν μέρει υπεύθυνη για την ανάπτυξη των καρκίνων ανθεκτικότητας στα φάρμακα σε παραδοσιακές μεθόδους θεραπείας, όπως η χημειοθεραπεία. (22)
Σύμφωνα με άλλες μελέτες το μελισσόχορτο έχει αποπτωτικές επιδράσεις σε άλλες καρκινικές κυτταρικές σειρές, συμπεριλαμβανομένου ενός τύπου καρκίνου που επηρεάζει την επένδυση των οργάνων που διαχωρίζει το όργανο από το υπόλοιπο σώμα, την MCF-7 (κυτταρική γραμμή καρκίνου του μαστού), τον καρκίνο του παχέος εντέρου, ήπατος και δύο διαφορετικούς τύπους κυττάρων λευχαιμίας. (23)
Επίσης σύμφωνα με μια μελέτη το μελισσόχορτο φάνηκε πως καταπολεμά το οξειδωτικό στρες που προκαλείται από χαμηλά επίπεδα ακτινοβολίας και φάνηκε πως ρυθμίζει μια σημαντική ουσία που ονομάζεται υπεροξειδική δισμουτάση (24)
και προκαλεί κυτταρικές βλάβες (25). Το μελισσόχορτο μπορεί επίσης να προστατεύσει από τις νευροεκφυλιστικές διαταραχές που προκαλούνται από την υπερβολική έκθεση στο μαγγάνιο. (26) Επίσης, το μελισσόχορτο δρα ως αντιφλεγμονώδες (27).
- Ρυθμίζει τον υπερθυρεοειδισμό.
Το εκχύλισμα μελισσόχορτου χρησιμοποιείται για τη φυσική ρύθμιση του υπερθυρεοειδισμού, δεσμεύοντας τον υποδοχέα του θυρεοειδούς, ειδικά σε ασθενείς με νόσο του Grave. (28)
- Βοηθά στην διαδικασία της πέψης
Λόγω της αντιοξειδωτικής του δράσης, το εκχύλισμα μελισσόχορτου προστατεύει το γαστρεντερικό σύστημα, καθώς παρεμποδίζει τα γαστρικά έλκη (29), ενώ θεωρείται ότι θεραπεύει και τη δυσκοιλιότητα. (30)
- Καταπολεμά τα προβλήματα της περιόδου.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2015, το μελισσόχορτο μείωσε αποτελεσματικά τα συμπτώματα των συμπτωμάτων περιόδου σε έφηβες (31).
Ιστορία και γεγονότα!
Ο λατινικός όρος για το μελισσόχορτο, Melissa officinalis, προέρχεται από την ελληνική γλώσσα. Στην ελληνική μυθολογία, η νύμφη Μέλισσα μοιράστηκε τις χρήσεις του μελιού με τους ανθρώπους. Στην κλασική λογοτεχνία, οι ήρωες συχνά προσέθεταν μελισσόχορτο στο κρασί για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών, όπως ο υψηλός πυρετός, η επούλωση τραυμάτων, δαγκωμάτων και τσιμπήματα εντόμων.
Ορισμένοι λογοτέχνες επαίνεσαν το μελισσόχορτο, όπως ο Πέρσης στοχαστής Avicenna, που αναφέρθηκε στο μελισσόχορτο σαν το βότανο που «κάνει την καρδιά χαρούμενη και ευτυχισμένη». Ο Παράκελσος, Γερμανός γιατρός και αλχημιστής της Γερμανικής Αναγέννησης, το χρησιμοποίησε επίσης , ενώ αναφέρεται και από τον Όμηρο στην Οδύσσεια. Επίσης, ο Ουαλός κυβερνήτης, πρίγκιπας Fluellyn του Glamorgan, λέγεται ότι έτρωγε καθημερινά μελισσόχορτο κι έζησε έως την ηλικία των 108 ετών. (32)
________________________________________
Πώς μπορούμε να βρούμε μελισσόχορτο – χρήσεις!
Εάν ζείτε σε ζεστό κλίμα, μπορείτε να το καλλιεργήσετε, καθώς το υγρό, καλά στραγγιζόμενο χώμα δημιουργεί το τέλειο περιβάλλον για το μελισσόχορτο και ίσως χρειαστεί λίπασμα και σκιά. Μπορείτε να το μαζεύετε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, για να μην πνίξει άλλα φυτά, καθώς μεγαλώνει γρήγορα. (33)
Λόγω της ευχάριστης μυρωδιάς του, είναι ένα υπέροχο βότανο που προσθέτει γεύση στην κουζίνα, στα κρεατικά και τα θαλασσινά, ενώ μπορείτε να το προσθέσετε σε ένα ποτό με βάση τα φρούτα. Επίσης μπορείτε να μουσκέψετε τα φύλλα του για περίπου 15 λεπτά για ένα νόστιμο τσάι με μέλι. Επίσης μπορείτε να το προσθέσετε σε σαλάτες, ή να το χρησιμοποιήσετε ως σπιτικό καλλυντικό (34). Μπορείτε να το βρείτε επίσης στο διαδίκτυο ή σε ειδικά καταστήματα, απλώς να είστε πολύ επιλεκτικοί.
Πιθανές παρενέργειες και προφυλάξεις
Το μελισσόχορτο είναι γενικά ασφαλές για τους περισσότερους ανθρώπους. Αλλά επειδή επηρεάζει τη δραστηριότητα του θυρεοειδούς, τα άτομα που παίρνουν φάρμακα θυρεοειδούς ή που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό καλύτερα να το αποφύγουν. Μερικοί ασθενείς έχουν υποστεί ήπιες παρενέργειες μετά τη θεραπεία με εκχύλισμα μελισσόχορτου.
Εάν είστε έγκυος ή θηλάζετε, συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν τη χρήση.
Ανακεφαλαιώνοντας…
- Το μελισσόχορτο είναι ένα πολυετές βότανο που καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο. Οι άνθρωποι το χρησιμοποιούν αιώνες για διάφορες ασθένειες.
- Η επιστημονική έρευνα έδειξε ότι λειτουργεί ως πρόληψη ηπατικών και καρδιαγγειακών παθήσεων.
- Έχει αντιβακτηριακές, αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
- Εφαρμόζεται τοπικά για αντιμετώπιση του έρπητα.
- Η χρήση ελαίου και / ή εκχυλίσματος λεμονιού μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση, τη συγκέντρωση και την ποιότητα του ύπνου.
- Ρυθμίζει τον υπερθυρεοειδισμό, αλλά όσοι πάσχουν από υποθυρεοειδισμό καλύτερα να το αποφύγουν.
- Το μελισσόχορτο χρησιμοποιείται για αιώνες. Εκτός των άλλων οι έρευνες έχουν δείξει ότι βελτιώνει σημαντικά τη διάθεση.
Κείμενο – Απόδοση, Λ.Τ.
