Οι φλεγμονές συνδέονται με σχεδόν όλα τα προβλήματα υγείας. Σύμφωνα με μια έκθεση του Χάρβαρντ, «οι χρόνιες φλεγμονές παίζουν κεντρικό ρόλο σε μερικές από τις πιο επικίνδυνες ασθένειες της εποχής μας, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις, ο διαβήτης, το άσθμα, ακόμη και η νόσος του Αλτσχάιμερ».
Είναι μια νέα αντίληψη για την ιατρική επιστήμη. Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια, το πρόβλημα των φλεγμονών έχει γίνει αντικείμενο επιστημονικής μελέτης. Η σύγχρονη ιατρική επικεντρώνεται στη θεραπεία των συμπτωμάτων, δεν αντιμετωπίζει, ωστόσο, τη βασική αιτία ενός προβλήματος υγείας, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις είναι οι φλεγμονές.
Ευτυχώς υπάρχουν και καλά νέα! Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αποφευχθούν ή να μειωθούν χρόνιες φλεγμονές που προκαλούν ασθένειες, όπως μια αντιφλεγμονώδης δίαιτα καθώς και άλλες επιστημονικά αποδεδειγμένες τακτικές που καταπολεμούν τις φλεγμονές!
Τι είναι οι φλεγμονές;
Η φλεγμονή είναι μέρος της εγγενούς ανοσολογικής αντίδρασης του οργανισμού και δεν είναι πάντα επικίνδυνη. Όταν η φλεγμονή είναι οξεία και μη επικίνδυνη, συνιστά τη φυσική άμυνα του οργανισμού ενάντια σε κατεστραμμένα κύτταρα, ιούς, βακτηρίδια κ.λπ. Σκοπός της είναι να απομακρύνει αυτούς τους επιβλαβείς ή ξένους εισβολείς και να οδηγηθεί σε αυτόθεραπεία. Χωρίς φλεγμονές, τα τραύματα θα χειροτέρευαν και οι μολύνσεις, ενδεχομένως, να είναι θανατηφόρες.
Ένας τυπικός ορισμός της φλεγμονής: μια εστιασμένη αντίδραση σε κυτταρικές βλάβες που χαρακτηρίζεται από τριχοειδή διαστολή, λευκοκυτταρική διήθηση, ερυθρότητα, θερμότητα και πόνο και που χρησιμεύει ως μηχανισμός για την εκκίνησης καταπολέμησης επιβλαβών παραγόντων και ιστών που έχουν υποστεί βλάβες. Αυτό είναι, πιο συγκεκριμένα, ο ορισμός της οξείας φλεγμονής.
Πώς λειτουργεί ο μηχανισμός της φλεγμονής; Κατ’ αρχάς, απελευθερώνονται χημικά από τα λευκά αιμοσφαίρια στην κυκλοφορία του αίματος ή στον προσβεβλημένο ιστό για να προστατεύσουν τον οργανισμό από τους εισβολείς. Αυτή η απελευθέρωση χημικών ουσιών αυξάνει τη ροή του αίματος στην περιοχή του τραυματισμού ή της μόλυνσης. Η αυξημένη ροή αίματος ενδεχομένως να οδηγήσει σε ερυθρότητα και αίσθημα καύσου στην πληγείσα περιοχή. Η απελευθέρωση χημικών ενδέχεται επίσης να προκαλέσει διαρροή υγρών στους ιστούς, γεγονός που προκαλεί οίδημα. Τα νεύρα συχνά διεγείρονται κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας με αποτέλεσμα το αίσθημα προσωρινού πόνου.
Μερικές φορές μπορεί να παρερμηνεύσουμε τη φλεγμονή και να τη θεωρήσουμε μόλυνση – αλλά δεν είναι το ίδιο. Η μόλυνση μπορεί, ωστόσο, να προκαλέσει φλεγμονή επειδή η μόλυνση προκαλείται από επιβλαβείς ουσίες όπως τα βακτηρίδια ή οι μύκητες. Στην πραγματικότητα, η φλεγμονή είναι η αντίδραση του οργανισμού στη μόλυνση. Με τον τρόπο αυτό, η φλεγμονή μας προειδοποιεί και είναι ακίνδυνη. Αλλά όχι πάντα.
Οξεία και χρόνια φλεγμονή!
Υπάρχουν δύο πολύ διαφορετικά είδη φλεγμονών. Το πρώτο είδος είναι η οξεία φλεγμονή και το δεύτερο η χρόνια. Ενώ η οξεία φλεγμονή ξεκινά γρήγορα και γενικά εξαφανίζεται σε μερικές ημέρες, η χρόνια φλεγμονή μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια, καθώς δεν έχει καταπολεμηθεί επιτυχώς η αιτία πρόκλησης. Μερικές φορές, η φλεγμονή μπορεί να παραμείνει περισσότερο από όσο χρειάζεται, προκαλώντας περισσότερο βλάβη παρά όφελος.
Συμπτώματα φλεγμονής.
Τα συμπτώματα της φλεγμονής είναι διαφορετικά ανάλογα με το αν η φλεγμονώδης αντίδραση είναι οξεία ή χρόνια.
Η οξεία φλεγμονή εμφανίζεται συχνά λόγω εξωτερικού τραυματισμού. Τα συμπτώματα και τα σημάδια οξείας φλεγμονής (τα οποία είναι συνήθως εντοπίζονται στο δέρμα) περιλαμβάνουν:
- πόνο
- ερυθρότητα
- οίδημα
- ακινησία
- καύσο (η πληγείσα περιοχή μπορεί να εκπέμπει θερμότητα κατά την αφή)
Εάν υπάρχει οξεία εσωτερική φλεγμονή σε ένα όργανο, μόνο μερικά συμπτώματα μπορεί να είναι αισθητά. Για παράδειγμα, ορισμένα εσωτερικά όργανα, όπως οι πνεύμονες, δεν έχουν πλησίον τους αισθητήρια νεύρα, οπότε μπορεί να μην υπάρχει πόνος ακόμη και αν υπάρχει φλεγμονή των πνευμόνων.
Μερικά συμπτώματα και σημάδια φλεγμονής που είναι χρόνια περιλαμβάνουν:
-
- κόπωση
- πληγές στο στόμα
- πόνο στο στήθος
- κοιλιακό πόνο
- πυρετό
- εξάνθημα
- πόνο στις αρθρώσεις
Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε όργανο. Για παράδειγμα, ας δούμε κάποια όργανα που ενδεχομένως να υποφέρουν από φλεγμονή:
- πρήξιμο και δυσλειτουργία των αιμοφόρων αγγείων (αγγειίτιδα)
- διεύρυνση και δυσλειτουργία νεφρών (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος που ονομάζεται επίσης SLE)
- πρήξιμο και δυσλειτουργία μυών (νεανική δερματομυοσίτιδα)
Ποια είναι η κύρια αιτία της φλεγμονής στο σώμα; Υπάρχουν στην πραγματικότητα αρκετές πιθανές αιτίες χρόνιας φλεγμονής.
Αιτίες φλεγμονών.
Τι προκαλεί τις φλεγμονές; Η κακή διατροφή, το άγχος, οι αλλεργίες, η καθιστική ζωή και άλλες καταστάσεις συμβάλλουν στην εμφάνιση χρόνιας φλεγμονής.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες ορισμένες πιθανές αιτίες είναι οι εξής:
- Η ατομική αντίδραση στη φλεγμονή: Εάν ο οργανισμός δεν διαχειριστεί σωστά τη λοίμωξη, αντιδρώντας με μια οξεία ή προσωρινή φλεγμονώδη κατάσταση, ενδεχομένως να οδηγηθείτε σε χρόνια ή ανεξέλεγκτη φλεγμονή.
- Δυσλειτουργία στις πρωτεΐνες: Σύμφωνα με ερευνητές υπάρχει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται CYLD και είναι το κλειδί για τη διαχείριση της φλεγμονώδους αντίδρασης του οργανισμού σε παθογόνους παράγοντες όπως τα βακτηρίδια και οι ιοί. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης Jian-Dong Li, M.D., Ph.D., «η φλεγμονή λειτουργεί ως φρένο για την απενεργοποίηση της άμυνας. Η ανεξέλεγκτη, υπερδραστήρια αντίδραση στην φλεγμονή θα μπορούσε να οφείλεται σε κάποια βλάβη του φρένου. »
- Υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία: Επιπλέον ποσότητα λιπώδους ιστού παράγει φλεγμονώδεις κυτοκίνες στο σώμα. Σύμφωνα με την Catherine Duggan, PhD, ερευνήτρια στο Κέντρο Ερευνών Καρκίνου Fred Hutchinson, στο Σιάτλ, «το υπερβολικό βάρος μπορεί να σημαίνει ότι το σώμα βρίσκεται σε κατάσταση μακροχρόνιας, λανθάνουσας φλεγμονής».
- Διάθεση: «Το χρόνιο στρες αλλάζει τη γονιδιακή δραστηριότητα των κυττάρων του ανοσολογικού πριν αυτά εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος», λέει η Victoria Maizes, MD, διευθύντρια του Κέντρου Ολιστικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα. Υπάρχει επίσης ύποπτος συσχετισμός μεταξύ κατάθλιψης και αυξημένων επιπέδων C-αντιδρώσας πρωτεΐνης στο αίμα (CRP), η οποία αυξάνεται ανάλογα με τη φλεγμονή.
- Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας: Σύμφωνα με έρευνες, υπάρχουν άτομα που δεν χαρακτηρίζονται από μεγάλο βαθμό συνειδητότητας, οπότε είναι πιθανότερο να έχουν ανθυγιεινές συνήθειες που ενθαρρύνουν τις φλεγμονές όπως το κάπνισμα, την κατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων και την ελάχιστη σωματική δραστηριότητα.
- Κατάσταση του εντέρου: Η έλλειψη ισορροπίας των εντερικών βακτηρίων μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή που οφείλεται σε προβλήματα υγείας του πεπτικού, όπως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και άλλες καταστάσεις, εκτός του πεπτικού συστήματος. «Τα προβλήματα που αφορούν μικροβιακές διαταραχές μπορεί να συμβάλλουν σε φλεγμονώδεις καταστάσεις όπως η αρθρίτιδα, η κατάθλιψη και η νευρασθένεια», αναφέρει ο Eamonn Quigley, MD, επικεφαλής γαστρεντερολογίας στο νοσοκομείο του Houston Methodist.
- Έκθεση σε ρυπογόνους παράγοντες: Σύμφωνα με μελέτες, επιβεβαιώνεται η σχέση της έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση και υψηλών επιπέδων CRP και IL-6 (προ-φλεγμονώδης κυτοκίνη).
Ασθένειες που σχετίζονται με φλεγμονώδη δραστηριότητα.
Τρόφιμα που προκαλούν φλεγμονές:
Η διατροφή βοηθά στην πρόληψη των φλεγμονών; Ας δούμε ορισμένες βασικές τροφές, ή συστατικά τροφών, που ενδεχομένως να προκαλέσουν φλεγμονές στον οργανισμό:
- Ζάχαρη: Διαβάστε προσεκτικά τα συστατικά των τροφών που αγοράζετε, επειδή η ζάχαρη ενδεχομένως να καταστρέψει τον οργανισμό μας, καθώς μπορεί να υπάρχει με πολλές ονομασίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών της σακχαρόζης και της φρουκτόζης,
- Τρανς λιπαρά: κακώς επεξεργασμένα και τρανς λιπαρά βρέθηκαν σε προϊόντα fast food, σε τηγανητά, επεξεργασμένα σνακ, κατεψυγμένα, μπισκότα, ντόνατς και στις περισσότερες μαργαρίνες. Καλύτερα να αποφύγετε και τροφές που περιέχουν μερικώς υδρογονωμένο λάδι.
- Προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα ωμέγα-6 λιπαρών: Τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα είναι σημαντικά, αλλά η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να παραγάγει προ-φλεγμονώδη χημική διαδικασία. Τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα βρίσκονται σε έλαια όπως καλαμπόκι, κρόκος, ηλίανθος, σόγια, φιστίκια και λαχανικά. Βρίσκονται επίσης στη μαγιονέζα και σε πολλές σαλάτες.
- Εξευγενισμένοι υδατάνθρακες/προϊόντα από λευκό αλεύρι: τροφές όπως ψωμί και δημητριακά συχνά αποτελούνται κυρίως από εκλεπτυσμένους υδατάνθρακες που στερούνται θρεπτικά συστατικά και είναι τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη. Οι τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη ενδεχομένως να προκαλέσουν φλεγμονές.
- MSG: Αυτό το αμφιλεγόμενο πρόσθετο βρίσκεται συχνά σε παρασκευασμένα τρόφιμα που προέρχονται από fast food, σάλτσα σόγιας, παρασκευασμένες σούπες, σάλτσες σαλάτας και νωπά κρέατα. Το MSG μπορεί να ενεργοποιήσει σημαντικές οδούς χρόνιας φλεγμονής και να επηρεάσει αρνητικά την υγεία του ήπατος.
- Γλουτένη: Τα άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να αποφύγουν τη γλουτένη. Τα άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη ενδεχομένως να διαπιστώσουν αυτοάνοσες αντιδράσεις και αυξημένα επίπεδα φλεγμονής όταν καταναλώνουν τρόφιμα με γλουτένη.
- Καζεΐνη: Ορισμένοι άνθρωποι με προβλήματα φλεγμονών, όπως η αρθρίτιδα, καταπολεμούν τα συμπτώματα αποφεύγοντας την καζεΐνη, η οποία απαντάται στα γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Ασπαρτάμη: Η ασπαρτάμη είναι ένα από τα πολλά επικίνδυνα τεχνητά γλυκαντικά. Εάν κάποιος είναι ευαίσθητος σε μια χημική ουσία όπως η ασπαρτάμη, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να αντιδράσει σε αυτή την “ξένη ουσία”, οπότε της επιτίθεται, γεγονός που στη συνέχεια προκαλεί φλεγμονώδη αντίδραση.
- Αλκοόλ: Το αλκοόλ είναι ένα βάρος για το συκώτι. Η υπερβολική πρόσληψη αλκοόλ βλάπτει το συκώτι, αποδυναμώνει τη λειτουργία του και διαταράσσει τις οργανικές αλληλεπιδράσεις, προκαλώντας φλεγμονές. Για μείωση των φλεγμονών καλύτερα να αποφεύγουμε το αλκοόλ, ή να καταναλώνουμε με μέτρο.
Φυσικές θεραπείες για προβλήματα φλεγμονών!
Τροφές που καταπολεμούν τις φλεγμονές.
Καλύτερα να αποφύγετε τρόφιμα που προκαλούν φλεγμονές, όπως είδαμε παραπάνω, ωστόσο, η διατροφή σας θα πρέπει να περιέχει αντιφλεγμονώδεις τροφές. Αυτές οι τροφές είναι επίσης πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, που συμβάλλουν στη μείωση της βλάβης που προκαλούν οι φλεγμονές.
Η μεσογειακή διατροφή είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα διατροφικής συνήθειας, πλούσια σε αντιφλεγμονώδεις τροφές, ενώ μειώνει τα επίπεδα της “κακής” χοληστερόλης LDL και τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις, ασθένεια Parkinson, νόσο Alzheimer και καρκίνο.
Η διατροφή Foods έχει επίσης αντιφλεγμονώδη χαρακτηριστικά. Η ελαχιστοποίηση των φλεγμονών βοηθά στη θεραπεία ασθενειών και άλλων καταστάσεων υγείας.
Ας δούμε ορισμένα τρόφιμα και ποτά που είναι σοφές επιλογές σε μια αντιφλεγμονώδη διατροφή:
- Λαχανικά: Τουλάχιστον 4 με 5 μερίδες λαχανικών ημερησίως, όπως τεύτλα, καρότα, μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο, κρεμμύδια, σπανάκι, μπιζέλια, κολοκύθες.
- Φρούτα: 3 με 4 μερίδες φρούτων ημερησίως, όπως μήλα, βατόμουρα, κεράσια, νεκταρίνια, πορτοκάλια, αχλάδια, γκρέιπφρουτ, ανανάς, δαμάσκηνα, ρόδια ή φράουλες.
- Νερό: Βεβαιωθείτε ότι πίνετε αρκετή ποσότητα καθαρού νερού, ανάλογα με το σωματικό βάρος. Το μεταλλικό νερό ή το τσάι με βότανα χωρίς ζάχαρη είναι πολύ καλές εναλλακτικές ενυδάτωσης.
- Φασόλια και όσπρια: 1 με 2 μερίδες ημερησίως οσπρίων, όπως μαύρα φασόλια, μαυροφάσουλα, ρεβίθια ή φακές.
- Υγιή Λίπη: 5 με 7 μερίδες ημερησίως υγιεινών λιπαρών, όπως αβοκάντο, εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, λιναρόσποροι και σπόροι κάνναβης.
- Βότανα και μπαχαρικά: απεριόριστες ποσότητες από βότανα και μπαχαρικά πλούσια σε αντιοξειδωτικά όπως βασιλικός, πιπεριές, κανέλα, κάρι, σκόρδο, τζίντζερ, δεντρολίβανο, κουρκουμάς και θυμάρι.
- Πρωτεΐνη: Βιολογικά αυγά, κρέατα ελευθέρας βοσκής, τυριά, βιολογικά πουλερικά και τα μη επεξεργασμένα γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Τσάι: Το τσάι είναι ένα εξαιρετικό φυσικό αντιφλεγμονώδες ρόφημα. Εντάξτε στην καθημερινότητά σας 2 έως 4 φλιτζάνια πράσινο, oolong ή λευκό τσάι.
- Φρέσκος χυμός φρούτων και λαχανικών: Εάν έχετε αποχυμωτή, μπορείτε να δοκιμάσετε φρέσκους χυμούς που καταπολεμούν φλεγμονές, όπως αυτή η συνταγή χυμού με σέλινο, αγγούρι, πιπερόριζα, ανανά, σπανάκι και λεμόνι.
Αντιφλεγμονώδη Συμπληρώματα Διατροφής.
Ας δούμε ορισμένα αντιφλεγμονώδη συμπληρώματα!
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: σχετίζονται με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Γενικά, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα καταπολεμούν φλεγμονές που εκτείνονται σε όλο το σύστημα.
Κουρκουμάς: είναι ένα μπαχαρικό διαθέσιμο και σε μορφή συμπληρώματος και περιέχει ένα ισχυρό συστατικό που ονομάζεται κουρκουμίνη, γνωστό για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του.
Ιτιά: Αυτό το βότανο προέρχεται από την ιτιά και χρησιμοποιείται παραδοσιακά για πόνους και φλεγμονές. Χρησιμοποιείται συνήθως για κάθε μορφή πόνου, πόνους στη χαμηλή οσφυϊκή, οστεοαρθρίτιδα, θυλακίτιδα και ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Βromelain: Βρίσκεται στον ανανά και είναι ένα ένζυμο με εντυπωσιακές ιδιότητες μείωσης του οιδήματος.
Πρακτικές αντιφλεγμονώδους προστασίας!
Άσκηση!
Η άσκηση είναι μια βασική συνήθεια και βελτιώνει την υγεία μας. Συγκεκριμένα, πραγματικά βοηθά στην καταπολέμηση της φλεγμονής! Σύμφωνα με μελέτες του 2017, και μόνο 20 λεπτά μέτριας άσκησης μπορεί να μειώσουν τη δημιουργία φλεγμονών και προστατεύουν από χρόνιες παθήσεις.
Προσευχή και Διαλογισμός
Καθημερινές πρακτικές όπως η προσευχή και ο διαλογισμός μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην καταπολέμηση τυχόν φλεγμονών. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, ο διαλογισμός μπορεί να μειώσει το ψυχολογικό άγχος. Παράλληλα, έρευνες δείχνουν ότι πρακτικές που ασκούν τον νου και το σώμα, όπως ο διαλογισμός και το tai chi, αμβλύνουν τη δραστηριότητα των γονιδίων που σχετίζονται με τη δημιουργία φλεγμονών.
Υπάρχει προσευχή που λειτουργεί θεραπευτικά; Πράγματι, δεν είναι μόνο οι πνευματικές πρακτικές αλλά και η προσευχή που συνδέεται με μείωση της ανάπτυξης ασθενειών και με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής! Σύμφωνα με έρευνες, οι πρακτικές νοητικής ενασχόλησης σε μακροχρόνια και καθημερινή βάση, βοηθούν στην απενεργοποίηση των γονιδίων που προκαλούν φλεγμονές! (1)
Κείμενο – Απόδοση, Λ.Τ.