Ενδεχομένως να τρέφεστε σωστά, να λαμβάνετε τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής και να πίνετε κάθε βράδυ τα αγαπημένα σας βότανα που χαρίζουν μακροζωΐα και ηρεμία! Κι όμως, όλα αυτά μπορεί να μην έχουν καμία σημασία εάν το πεπτικό σας σύστημα αδυνατεί να απορροφήσει τις θρεπτικές ουσίες των τροφών αυτών. Ας δούμε τι συμβαίνει με το φαινόμενο που ονομάζεται «σύνδρομο δυσαπορρόφησης» και πώς μπορούμε – με φυσικούς τρόπους – να ενεργοποιήσουμε και πάλι το πεπτικό μας σύστημα.

Τι είναι το σύνδρομο δυσαπορρόφησης;

Ο ρόλος του εντέρου είναι να απορροφά τα θρεπτικά συστατικά, ωστόσο, αυτό μερικές φορές δεν επιτυγχάνεται. Το σύνδρομο δυσαπορρόφησης σημαίνει ότι τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες τρεις διαδικασίες πέψης (1) δε λειτουργεί σωστά:

  • Τα ένζυμα διαλύουν τα λίπη, τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες των τροφών.
  • Πρόσθετα ένζυμα μετατρέπουν ορισμένα θρεπτικά συστατικά σε ουσίες που απορροφά κατόπιν ο οργανισμός μας.
  • Το λεμφικό σύστημα μεταφέρει αυτά τα θρεπτικά συστατικά σε διάφορα τμήματα του οργανισμού μας.

Σημάδια και συμπτώματα

Τα συμπτώματα του συνδρόμου δυσαπορρόφησης συνδέονται εγγενώς με διατροφική ανεπάρκεια, ωστόσο τα συμπτώματα ενδεχομένως να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι ορισμένες περιπτώσεις συνδρόμου δυσαπορρόφησης συνδέονται με συγκεκριμένες ασθένειες, όπως κοιλιοκάκη, ηπατική νόσος,  παγκρεατίτιδα, με τις αντίστοιχες παρενέργειες.

Ορισμένα γενικά συμπτώματα μπορεί να είναι τα εξής: (2)

  • Απώλεια βάρους
  • Απώλεια μυϊκής μάζας
  • Αδυναμία και χρόνια κόπωση
  • Έλλειψη διανοητικής διαύγειας
  • Αλλαγές στα κόπρανα και στην πέψη, όπως:
  • Διάρροια από δυσαπορρόφηση χολικού οξέος
  • Ογκώδη κόπρανα
  • Λίπος στα κόπρανα
  • Βλεννογόνος στα κόπρανα
  • Μετεωρισμός
  • Φούσκωμα
  • Κράμπες

Συμπτώματα της δυσαπορρόφησης του λίπους.

Υπάρχει περίπτωση να μην γίνεται σωστή απορρόφηση λίπους, γεγονός που φαίνεται στην όψη των κοπράνων (ανοιχτόχρωμα, μαλακά και κολλώδη). Εάν δεν απορροφάτε ορισμένους υδατάνθρακες (όπως δυσαπορρόφηση φρουκτόζης), ενδέχεται να εμφανίσετε διάρροια, ή φούσκωμα. Εάν ο οργανισμός δεν παίρνει αρκετές πρωτεΐνες, ίσως παρατηρήσετε τριχόπτωση, δερματικά εξανθήματα, ξηροδερμία, ή κατακράτηση υγρών.

Δυσαπορρόφηση και αύξηση βάρους – συνδυάζονται;

Σε περίπτωση ανεπάρεκειας σε βιταμίνες και μέταλλα, μπορεί να αντιμετωπίσετε απώλεια βάρους, αναιμία, υποσιτισμό και πολλά άλλα.

Τι προκαλεί το σύνδρομο δυσαπορρόφησης;

Διάφορες καταστάσεις – όπως η κακή υγεία του εντέρου ή η κακή διατροφή – μπορούν να οδηγήσουν σε δυσαπορρόφηση. Ωστόσο, υπάρχουν και σοβαρές περιπτώσεις, όπου η δυσαπορρόφηση οφείλεται σε σημαντικούς παράγοντες που σχετίζονται με ασθένειες, όπως: (3)

  1. Κοιλιοκάκη. Περίπου 1% του πληθυσμού πάσχει από αυτή την ασθένεια (4) η οποία μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός απορροφά τις τροφές, ειδικά όταν περιέχουν γλουτένη.
  2. Δυσανεξία στη λακτόζη. Περίπου το 65% του πληθυσμού δυσκολεύεται να απορροφήσει τη λακτόζη. (5) Η πίεση που ασκεί η λακτόζη στο πεπτικό σύστημα επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός επεξεργάζεται και απορροφά βασικά θρεπτικά συστατικά.
  3. Σύνδρομο βραχέος εντέρου. Εάν έχετε πρόβλημα στο λεπτό έντερο, λόγω γενετικών ανωμαλιών, κάποιας ασθένειας, ή τραυματισμού, ενδεχομένως να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση ενδεχομένως να μειώσει το μήκος του εντέρου, οπότε απορροφούνται λιγότερα θρεπτικά συστατικά.
  4. Η νόσος του Whipple. Είναι μια πολύ σπάνια ασθένεια του πεπτικού συστήματος που προκαλείται από βακτηριακή μόλυνση (6) και ενδεχομένως να παρεμποδίσει την ικανότητα του εντέρου να επεξεργάζεται και να απορροφά λίπη, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες.
  5. Φάρμακα. Ορισμένα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο επεξεργασίας και απορρόφησης συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών.

Σε πιο ασυνήθιστες και πολύ σπάνιες περιπτώσεις, η δυσαπορρόφηση μπορεί να είναι παρενέργεια παρασίτων, της νόσου του Crohn, κυστικής ίνωσης και άλλων προβλημάτων υγείας.

Συμβατική θεραπεία συνδρόμου δυσαπορρόφησης.

Η διάγνωση του συνδρόμου δυσαπορρόφησης περιλαμβάνει: (7)

  • Ιατρική γνωμάτευση και παρακολούθηση σχετικά με τα συμπτώματα και λήψη ιατρικού ιστορικού.
  • Εξέταση αίματος ή κοπράνων.
  • Βιοψία για την εξέταση του ιστού του λεπτού εντέρου.

Το τεστ κοπράνων είναι η πιο αξιόπιστη εξέταση, ενώ η εξέταση αίματος θεωρείται αξιόπιστη για την ανεπάρκεια των θρεπτικών ουσιών.

Η συμβατική θεραπεία για το σύνδρομο δυσαπορρόφησης εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. (8) Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι περιστασιακά συμπτώματα δυσαπορρόφησης, όπως φούσκωμα και μετεωρισμός, δεν αποτελούν άμεση ανησυχία – αντιθέτως πρέπει να προσέξουμε τη μακροχρόνια διατροφική ανεπάρκεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υποκείμενη αιτία μπορεί να ξεπεραστεί με αντιβιοτικά, ή αλλαγή φαρμάκων – εάν κάποιο από τα φάρμακα ενισχύει την δυσαπορρόφηση. Σε περιπτώσεις όπου η υποκείμενη αιτία δεν μπορεί να «θεραπευτεί» (π.χ. εάν το έντερο σας είναι βραχύ λόγω χειρουργικής επέμβασης ή εάν αντιμετωπίζετε χρόνια πάθηση όπως δυσανεξία στη λακτόζη), ο γιατρός σας μπορεί να εφαρμόσει ειδικά διατροφικά μέτρα.

5 Φυσικοί τρόποι βελτίωσης της απορρόφησης

Υπάρχουν φυσικοί τρόποι θεραπείας του συνδρόμου δυσαπορρόφησης, όπως οι εξής.

  1.Ενδεχόμενο λήψης συμπληρωμάτων που περιέχουν πεπτικά ένζυμα.

δραστικές ουσίες που βοηθούν στη διάσπαση συγκεκριμένων θρεπτικών ουσιών. (9) Έτσι, ο οργανισμός θα έχει πρόσβαση σε περισσότερα θρεπτικά συστατικά.

Για απορρόφηση των υδατανθράκων, είναι σημαντικά τα ακόλουθα ένζυμα:

  • Αμυλάση
  • Κυτταρίνη
  • Λακτάση (ιδανική για άτομα με λακτόζη)
  • Μαλτάση
  • Σουκράση

Για πέψη πρωτεϊνών:

  • Bρωμελαΐνη
  • Παπαΐνη

Για την πέψη του λίπους:

  • Λιπάση

Τα ένζυμα αυτά ανιχνεύονται σε διάφορα φυσικά συμπληρώματα υγείας, πολλά από τα οποία προέρχονται από φυτικά συστατικά, ώστε να επωφελούνται άτομα που ακολουθούν όλα τα είδη διατροφής.

  1. Αλλάξτε τη διατροφή σας

Ο συνδυασμός ιατρικής διάγνωσης και σωστής διατροφής είναι η καλύτερη λύση για τη λήψη επιπλέον βιταμιμών, μετάλλων, υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπών. Ακόμα και μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες παρέχει υπερβολικές ποσότητες από τα θρεπτικά συστατικά που λείπουν, ώστε να έχετε περισσότερες πιθανότητες να αυξήσετε τους βασικούς δείκτες διατροφής σας.

Ομοίως, ο γιατρός μπορεί να προτείνει τη λήψη συμπληρωμάτων, για να καλύψετε τις ελλείψεις. (10). Επειδή τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες με δυσαπορρόφηση διατρέχουν κίνδυνο υποσιτισμού, είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με έναν ειδικό διατροφολόγο πριν προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε μόνοι σας αυτήν την κατάσταση μόνο μέσω ειδικής διατροφής.

  1. Κατανάλωση περισσότερων ινών.

Ο μέσος ενήλικας χρειάζεται τουλάχιστον 30 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα, ωστόσο η μέση ημερήσια πρόσληψη περιορίζεται σε περίπου 15 γραμμάρια. (11)

Οι ίνες προσφέρουν πολλά οφέλη, ειδικά όταν υποφέρουμε από σύνδρομο δυσαπορρόφησης. Η κατανάλωση περισσότερων φυτικών ινών ενισχύει την πέψη και επιβραδύνει το χρονικό διάστημα που το φαγητό παραμένει στο πεπτικό σύστημα. (12)  Έτσι, ο οργανισμός έχει περισσότερο χρόνο για να επεξεργαστεί και να απορροφήσει βασικά θρεπτικά συστατικά. Μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες συνδέεται επίσης με τη μείωση πεπτικών διαταραχών, όπως παλινδρόμηση και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. (13)

Πηγές πλούσιες σε ίνες περιλαμβάνουν πράσινα και φυλλώδη λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, πλιγούρι βρώμης, ψωμί ολικής αλέσεως, κινόα και όσπρια, όπως τα φασόλια, τα φασόλια ή τα μαύρα φασόλια.

  1. Μείωση του άγχους.

Το πεπτικό σύστημα νιώθει την επίδραση του άγχους – και όταν είμαστε υπό την επίρρεια πίεσης και στρες, το σώμα εκτρέπει το αίμα και άλλα βασικά αποθέματα ουσιών μακριά από το πεπτικό σύστημα, γεγονός που μπορεί να επιβραδύνει ή να εμποδίσει τη σωστή πέψη. Για τη μείωση του στρες και τη βελτίωση της πέψης, η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ συνιστά γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, θεραπεία χαλάρωσης ή ύπνωση. (14) Άλλες πρακτικές καταπολέμησης του άγχους περιλαμβάνουν διαλογισμό, γιόγκα και ασκήσεις βαθιάς αναπνοής.

  1. Σωστή μάσηση.

Όταν δε μασάμε σωστά μειώνονται τα θρεπτικά συστατικά που απορροφά ο οργανισμός. (15) Με τη σωστή μάσηση ξεκινά ήδη από τη στόμα η σημαντική διαδικασία της πέψης, καθώς διαλύονται οι τροφές σε πιο εύπλαστα τμήματα και τα ένζυμα του σάλιου διαλύουν τα λίπη και τους υδατάνθρακες. Το σάλιο βοηθά επίσης στη μεταφορά των τροφών μέσω των εντέρων.

Πώς γίνεται καλύτερη μάσηση:

  • Μασάμε αργά. Μασάμε και καταπίνουμε την τροφή πριν την επόμενη μπουκιά.
  • Αποφεύγουμε περισπασμούς. Όταν καθόμαστε στο τραπέζι συγκεντρωνόμαστε στο φαγητό μας. Όταν αποσπάται η προσοχή μας παρακολουθώντας τηλεόραση ή διαβάζοντας ένα βιβλίο, ενδέχεται να μασήσουμε πολύ γρήγορα.
  • Χρειάζεται προσοχή. Θα πρέπει να προσέχουμε ούτως ώστε να επιβραδύνουμε τον ρυθμό μάσησης, μειώνοντας έτσι την πίεση στο πεπτικό σύστημα. Προσπαθήστε να αισθανθείτε την τροφή σας, βιώστε τη θερμοκρασία, τις γεύσεις, τις υφές και τις μυρωδιές κάθε μπουκιάς!

Προφυλάξεις

Η δυσαπορρόφηση ενδεχομένως να φαίνεται εύκολη στην αντιμετώπιση, απλά και μόνο αλλάζοντας τη διατροφή και τον τρόπο ζωής. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η έλλειψη λιπών, πρωτεϊνών, υδατανθράκων, μετάλλων και βιταμινών μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές και κινδύνους. Για παράδειγμα, η έλλειψη πρωτεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή απώλεια, αδυναμία και αύξηση της πιθανότητας τραυματισμού. Επιπλέον, η έλλειψη ψευδαργύρου, βιταμίνης Α ή νιασίνης εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας για να λάβετε την κατάλληλη πληροφόρηση και θεραπευτική αγωγή.

Ανακεφαλαιώνοντας…

Ακόμα κι αν προσέχετε τη διατροφή σας και φροντίζετε να τρέφεστε σωστά, είναι πολύ πιθανόν να αντιμετωπίσετε έλλειψη σημαντικών βιταμινών, μετάλλων ή άλλων θρεπτικών συστατικών λόγω του συνδρόμου δυσαπορρόφησης:

  • Το σύνδρομο δυσαπορρόφησης σημαίνει δυσλειτουργία της διαδικασίας πέψης με παρεπόμενη ανεπάρκεια λήψης θρεπτικών συστατικών.
  • Οι τρεις φάσεις της πεπτικής διαδικασίας, που ενδεχομένως να διαταραχθούν, περιλαμβάνουν: αποσύνθεση της τροφής, απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών και μεταφορά αυτών στον οργανισμό.
  • Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν απώλεια βάρους, απώλεια μυϊκής μάζας και αλλαγές στα κόπρανα.
  • Οι κυριότερες αιτίες και παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν ασθένειες δυσαπορρόφησης (π.χ. κοιλιοκάκη), γενετική προδιάθεση (π.χ. δυσανεξία στη λακτόζη), λοιμώξεις από βακτήρια (π.χ. ασθένεια Whipple), ορισμένα φάρμακα ή φυσικές καταστάσεις (π.χ. βραχύ έντερο λόγω χειρουργικής επέμβασης).
  • Η συμβατική διάγνωση και η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος και κοπράνων και, στη συνέχεια, αλλαγές στα φάρμακα, τη διατροφή ή τον τρόπο ζωής.
  • Το σύνδρομο δυσαπορρόφησης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, επομένως είναι απαραίτητη η άμεση θεραπεία. Σε κάθε περίπτωση συμβουλευθείτε τον γιατρό και τον διατροφολόγο σας.

Διαβάστε επίσης: Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου: 16 Φυσικοί Τρόποι για να το Αντιμετωπίσουμε!

Κείμενο – Απόδοση, Λ.Τ.