Καλοκαίρι! Παραλίες, ηλιοθεραπεία, οικογενειακά τραπέζια στην εξοχή, ζεστές βραδιές και καυτές μέρες που συνοδεύονται, εάν δεν προσέξουμε, από ηλιακά εγκαύματα. Ακόμη κι αν δεν είμαστε εκτεθειμένοι στο άμεσο ηλιακό φως, οι ακτίνες UV μπορούν να γλιστρήσουν μέσα από τα σύννεφα και τα ρούχα,  προκαλώντας οδυνηρές κοκκινίλες και φαγούρα.

Σε κάθε περίπτωση, η έκθεση στον ήλιο είναι απαραίτητη για να αποφύγουμε ανεπάρκεια βιταμίνης D, ωστόσο η απρόσεκτη έκθεση στον ήλιο –όπως όλοι γνωρίζουμε – μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες και αύξηση του κινδύνου καρκίνου του δέρματος.

Ευτυχώς, υπάρχουν αρκετοί φυσικοί τρόποι ανακούφισης από ηλιακά εγκαύματα, με λύσεις που βρίσκονται στα ντουλάπια της κουζίνας μας, όπως το μαύρο τσάι και το αλεύρι βρώμης. Επίσης, έχουμε και νέα για τους λάτρεις των αιθέριων ελαίων, καθώς τα έλαια βάσης είναι άλλη μια μορφή φυσικής θεραπείας εγκαυμάτων.

Τι είναι το ηλιακό έγκαυμα;

Εν συντομία, το έγκαυμα είναι φλεγμονή του δέρματος που προκαλείται από υπερέκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία. Συνήθως, διαρκεί αρκετές ημέρες. Στην περίπτωση εγκαύματος, ο οργανισμός, καθώς αδυνατεί να ανταπεξέλθει, οδηγεί το δέρμα να απελευθερώσει μελανίνη, την προστατευτική χρωστική ουσία.

Ας δούμε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία:

  • Ένα άτομο με ανοιχτό δέρμα μπορεί να πάθει ηλιακό έγκαυμα σε λιγότερο από 15 λεπτά εάν εκτεθεί σε δυνατό ήλιο τις μεσημεριανές ώρες.
  • Ένα άτομο με σκούρο δέρμα μπορεί να πάθει ηλιακό έγκαυμα σε πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα υπό τις ίδιες συνθήκες ηλιοφάνειας.
  • Η διαδικασία εγκαύματος δεν γίνεται ορατή αμέσως με γυμνό μάτι – ενώ τα πρώτα αποτελέσματα μπορεί να εμφανιστούν αρκετές ώρες αργότερα.
  • Οι γνωστές φουσκάλες γεμάτες υγρό μπορεί να εκδηλωθούν μετά από ώρες έως μέρες.
  • Τα συμπτώματα ηλιακού εγκαύματος μπορεί να χρειαστούν 24 ώρες για να εκδηλωθούν πλήρως.

Αιτίες ηλιακού εγκαύματος.

Αν εκθέτετε το δέρμα σας στον ήλιο είτε γυμνό, είτε χωρίς αντηλιακό, είναι σίγουρο ότι θα καείτε, ή θα μαυρίσετε, αναλόγως των επιπέδων μελανίνης. Άτομα με ανοιχτό δέρμα έχουν λιγότερη μελανίνη ενώ άτομα με σκούρο δέρμα έχουν περισσότερη μελανίνη.

Όταν το δέρμα καίγεται, ο οργανισμός παράγει περισσότερη μελανίνη για να προστατευθεί και έτσι το χρώμα του δέρματος αλλάζει. Τα ανοιχτόχρωμα άτομα βλέπουν το δέρμα τους να κοκκινίζει.

Τα ηλιακά εγκαύματα μετατρέπονται σε μαύρισμα σταδιακά. Μερικές φορές ένα ηλιακό έγκαυμα θα μετατραπεί φυσιολογικά σε μαύρισμα, εάν δεν ξεφλουδίσει το δέρμα μας. Ωστόσο, θα πρέπει να εκθέτουμε το δέρμα μας στον ήλιο με ορισμένες προϋποθέσεις, αλλιώς το μόνο που θα προκαλέσουμε είναι βλάβες, πολλές φορές καταστροφικές!

Συμπτώματα ηλιακού εγκαύματος

  • Ερυθρότητα δέρματος
  • Δέρμα που εκπέμπει θερμότητα στην αφή
  • Πόνος και ευαισθησία
  • Κνησμός
  • Οίδημα
  • Μικρές φουσκάλες γεμάτες με υγρό, οι οποίες ενδέχεται να σπάσουν
  • Πονοκέφαλος, πυρετός, ναυτία και κόπωση (σοβαρό ηλιακό έγκαυμα)

Εξανθήματα ηλιακού εγκαύματος ή «εξάνθημα από τον ήλιο» (φλύκταινες πάνω στην πληγείσα περιοχή), ρίγη ή πυρετός και ναυτία είναι όλα σημάδια δηλητηρίασης από τον ήλιο.

Διάγνωση

Ο δερματολόγος θα κάνει τη διάγνωση, θα σας εξετάσει, θα μελετήσει τα συμπτώματα και θα προβεί στην θεραπευτική αγωγή.

________________________________________

Συμβατική θεραπεία ενός ηλιακού εγκαύματος

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας, πολλοί δερματολόγοι συστήνουν συμβατικές θεραπευτικές μεθόδους, όπως:

  • Συχνά και δροσερά λουτρά ή ντους για μείωση του πόνου. Κατόπιν εφαρμόζεται υδατική λοσιόν για βελτίωση της ενυδάτωσης. (Αυτή είναι και μια εξαιρετική φυσική θεραπεία των εγκαυμάτων!)
  • Η αλόη βέρα και η σόγια είναι χρήσιμα συστατικά που βρίσκουμε σε μια συμβατική κρέμα για ηλιακά εγκαύματα.
  • Σε βαριές περιπτώσεις ενδείκνυται κρέμα υδροκορτιζόνης.
  • Επίσης συστήνονται αναλγητικά, όπως ασπιρίνη ή ιβουπροφαίνη για τη μείωση του καύσου, της ερυθρότητας και της δυσφορίας.
  • Πίνετε επιπλέον νερό για να αποφύγετε την αφυδάτωση (επίσης, σημαντική φυσική θεραπεία!)
  • Εάν έχετε εξάνθημα τότε μάλλον έχετε ηλιακό έγκαυμα δευτέρου βαθμού. Μην αγγίξετε τις φουσκάλες, επειδή βοηθούν το δέρμα σας να θεραπευθεί και να προστατευθεί από τη μόλυνση.

Πόσο καιρό χρειάζεται η αποθεραπεία του ηλιακού εγκαύματος; Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο για την Επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία (NIOSH), ” Τα ηλιακά εγκαύματα δεν είναι άμεσα εμφανή. Τα συμπτώματα συνήθως αρχίζουν περίπου 4 ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο, επιδεινώνονται σε 24-36 ώρες και εξαφανίζονται σε 3-5 ημέρες”.

 

Φυσικά γιατροσόφια για την ανακούφιση από ηλιακά εγκαύματα.

Εάν το ηλιακό έγκαυμα δεν είναι σοβαρό, οι φυσικές λύσεις πράγματι κάνουν θαύματα στην ανακούφιση και τη βελτίωση του καύσους.

  1. Είδη από την τροφοθήκη και το ψυγείο μας (τοπική χρήση)!

Ας δούμε μερικά είδη διατροφής που βοηθούν στην ανακούφιση των ηλιακών εγκαυμάτων:

  • Η βρώμη αποδεδειγμένα ανακουφίζει από την φαγούρα και τυχόν φλεγμονές και επουλώνει τα τραύματα. Πολτοποιήστε βρώμη σε ένα μπλέντερ και κατόπιν προσθέστε ένα φλιτζάνι στο χλιαρό (όχι ζεστό!) νερό του λουτρού σας και μουλιάστε άφοβα.
  • Το γάλα συμβάλει στη μείωση του πόνου και του καύσου. Μπορείτε να ετοιμάσετε κρύα κομπρέσα με γάλα και να εφαρμόσετε απευθείας στην πληγείσα περιοχή, ή να προσθέσετε ένα φλιτζάνι κρύο γάλα σε ένα δροσερό λουτρό και να μουλιάσετε μέσα στη μπανιέρα.
  • Το μαύρο τσάι είναι επίσης εξαιρετικό για τη μείωση της ερυθρότητας του ηλιακού εγκαύματος και την επιτάχυνση της διαδικασίας αποκατάστασης. Σε μια κανάτα, μουλιάστε μερικά σακουλάκια μαύρου τσαγιού μέχρι το νερό να σκουρύνει πολύ. Στη συνέχεια, βουτήξτε μια πετσέτα στο τσάι κι εφαρμόστε στις πληγείσες περιοχές χωρίς να ξεπλύνετε. Το ταννικό οξύ στο τσάι, το οποίο του δίνει το σκοτεινό χρώμα, ανακουφίζει από τον καύσο.
  • Το γιαούρτι περιέχει προβιοτικά και γαλακτικό οξύ που μειώνουν την ερυθρότητα και καταπραΰνουν το δέρμα. Επιλέξτε γιαούρτι με αρκετά λιπαρά και εφαρμόστε απαλά. Αφήστε για περίπου 10 λεπτά και μετά ξεπλύνετε στο ντους.
  • Το άμυλο καλαμποκιού μπορεί να ανακουφίσει τη φλεγμονή που παθαίνει το δέρμα όταν κολλάει στο κρεβάτι το βράδυ μετά από ένα έγκαυμα. Προσθέστε άμυλο καλαμποκιού πάνω στα σεντόνια για να μην κολλάει το σώμα στο σεντόνι.
  1. Αλόη Βέρα και λάδι καρύδας

Στις καταστάσεις αυτές, το σώμα μας χρειάζεται ενυδάτωση, την οποία μπορεί να προσφέρει το καθαρό λάδι καρύδας και η αλόη. Η αλόη βέρα είναι γνωστή για τις αντιφλογιστικές της  ιδιότητες. Μπορείτε να αγοράσετε ένα μπουκάλι αλόη βέρα ή να χρησιμοποιήσετε το φύλλο ενός φυτού αλόης βέρα, δηλαδή να το ανοίξετε και να εφαρμόσετε τον χυμό του κατ΄ευθείαν πάνω στο δέρμα.

  1. Τροφές που ενυδατώνουν.

Μια εξαιρετική ιδέα είναι η εσωτερική ενυδάτωση του οργανισμού με την κατανάλωση τροφίμων που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό.

Σνακ, όπως φρούτα, πορτοκάλια και καρπούζια, με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C επιταχύνουν την επούλωση. Στην πραγματικότητα, τα καρπούζια είναι περίπου 92 τοις εκατό νερό. Επίσης πίνετε άφθονο νερό και ποτά πλούσια σε ηλεκτρολύτες όπως το νερό καρύδας. Κατά τη θεραπεία αποφύγετε αλκοόλ και ζαχαρούχα τρόφιμα, τα οποία μπορούν να αυξήσουν τη φλεγμονή και να επιβραδύνουν τη διαδικασία ανακούφισης.

  1. Ξύδι μηλίτη.

Γνωρίζατε ότι το ξύδι μηλίτη χρησιμοποιείται για ηλιακά εγκαύματα; Σίγουρα θα νιώσετε ανακούφιση, διότι καταπραΰνει το καμένο δέρμα. Προσθέστε ένα φλυτζάνι σε ένα δροσερό λουτρό μαζί με ¼ φλιτζάνι λάδι καρύδας και μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας. Δεν υπάρχει χρόνος για μπάνιο; Διαλύστε 1: 1 διάλυμα ξύδι και νερό σε μια φιάλη ψεκασμού ή μουλιάστε ένα πανάκι στο διάλυμα και ταμπονάρετε τις πληγείσες περιοχές.

  1. Αιθέρια Έλαια

Τα αιθέρια έλαια δεν είναι μόνο για χαλάρωση – υπάρχουν επίσης αιθέρια έλαια για ηλιακά εγκαύματα. Ας δούμε δύο εξαιρετικές προτάσεις:

  • Το έλαιο από μέντα είναι ένα φυσικό αναλγητικό. Kαταπραΰνει επίσης το έγκαυμα παρέχοντας αίσθηση ψύξης. Και όχι μόνο αυτό: επειδή το έλαιο μέντας είναι αποτελεσματικό στην ανακούφιση των πονοκεφάλων, βοηθά στον πονοκέφαλο μετά την ηλιοθεραπεία.
  • Το λάδι λεβάντας είναι άλλο ένα αιθέριο έλαιο που καταπραΰνει τα ηλιακά εγκαύματα. Βοηθά επίσης στη μείωση του καύσου και μειώνει την ερυθρότητα. Λόγω των αντιοξειδωτικών, ανακουφιστικών και αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων του επιταχύνει την επούλωση.

Πώς να προλάβουμε τα ηλιακά εγκαύματα!

Ακόμη κι όταν ο καιρός είναι συννεφιασμένος ή δροσερός, δεν είναι δύσκολο να μας κάψει ο ήλιος. Θα πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι το υπεριώδες φως είναι πιο έντονο σε μεγάλα υψόμετρα και οι ακτίνες του ήλιου αντανακλώνται εύκολα στο δέρμα όταν βρίσκεστε κοντά στην άμμο, το νερό ή το χιόνι.

Βασικές συμβουλές για την αποφυγή εγκαύματος από την έκθεση στον ήλιο:

  • Παραμείνετε στη σκιά εάν πρέπει να παραμείνετε για πολλή ώρα έξω, μεταξύ 10 π.μ. και 4 μ.μ. που οι ακτίνες του ήλιου είναι πολύ δυνατές.
  • Εφαρμόστε φυσικό αντιηλιακό στα μέρη του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο (και βεβαιωθείτε ότι δεν έχει λήξει το αντηλιακό σας).
  • Εφαρμόστε επιπλέον αντηλιακό κάθε 40 έως 80 λεπτά, ή νωρίτερα μετά από εφίδρωση ή κολύμπι.
  • Καλυφθείτε με ανοιχτόχρωμα ρούχα και καπέλα για προστασία από τον ήλιο.
  • Φορέστε γυαλιά ηλίου που εμποδίζουν τις ακτίνες UVA και UVB.
  • Παραμείνετε ενυδατωμένοι με χυμούς φρούτων, λαχανικών και νερό.

Τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν σε συγκεκριμένα τρόφιμα είναι επίσης γνωστά για την πρόληψη των ηλιακών εγκαυμάτων:

  • Βιταμίνη C και Ε: Η βιταμίνη C υπάρχει στα εσπεριδοειδή, τις πιπεριές και το μπρόκολο, ενώ ξηροί καρποί όπως αμύγδαλα και ηλιόσποροι είναι εξαιρετικές πηγές βιταμίνης Ε.
  • Β-καροτένιο: Τροφές όπως τα καρότα, η κολοκύθα και οι γλυκοπατάτες είναι πλούσιες σε β-καροτένιο.
  • Λυκοπένιο: Οι καλοκαιρινές απολαύσεις όπως η ντομάτα και το καρπούζι είναι πλούσια σε λυκοπένιο.
  • Ιχθυέλαιο: Η αντίδραση στο έγκαυμα μπορεί να ρυθμιστεί με ιχθυέλαιο πλούσιο σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.

________________________________________

Ανακεφαλαιώνοντας…


Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για σοβαρά ηλιακά εγκαύματα με συμπτώματα όπως εξανθήματα και φουσκάλες που καλύπτουν πάνω από 15% του σώματός σας, υψηλό πυρετό, αφυδάτωση και / ή πόνο για περισσότερο από 48 ώρες.

Φυσικά, είναι πάντα καλύτερο να αποφύγετε τα ηλιακά εγκαύματα σε κάθε περίπτωση. Ωστόσο, δεν είναι σωστό να μη μας βλέπει καθόλου ο ήλιος, λόγω της βιταμίνης D που ενεργοποιείται με την έκθεση στον ήλιο.

Η καλύτερη θεραπεία για ηλιακά εγκαύματα είναι η φυσική, όταν γίνεται με τρόπο αποτελεσματικό. Σε περίπτωση που μένετε πολλή ώρα κάτω από τον ήλιο και χρειάζεστε ανακούφιση, έχετε πολλές φυσικές λύσεις στο σπίτι σας, όπως γάλα, γιαούρτι, μηλόξυδο, τρόφιμα πλούσια σε νερό όπως το καρπούζι, ενώ μια διατροφή πλούσια σε λυκοπένιο (ντομάτες) και ωμέγα-3s (σολομός της Αλάσκας και σαρδέλες) βοηθά το σώμα να αποτρέψει φυσικά τα ηλιακά εγκαύματα μέχρι ένα σημείο. Και μην ξεχάσετε τα αιθέρια έλαια – άλλη μια τρομερή λύση για ηλιακά εγκαύματα!

Οι φυσικές θεραπευτικές λύσεις όχι μόνο βοηθούν στην ανακούφιση, αλλά βελτιώνουν και την υγεία του δέρματος!