Όταν είστε αγχωμένοι, έχετε πονόκοιλο και πονοκέφαλο; Ή κράμπες; Και όταν είστε θυμωμένοι;
Είναι εύκολο να καταλάβουμε πως τα συναισθήματα είναι στενά συνδεδεμένα με τον φυσικό πόνο. Οπότε ήδη καταλαβαίνετε τι περίπου είναι οι ψυχοφυσιολογικές διαταραχές: φυσικές ασθένειες που προέρχονται ( ή αναπτύσσονται) από ψυχολογικούς παράγοντες.
Μάθετε πόσο σημαντική είναι η διαχείριση των συναισθημάτων για το σώμα!
«Από τις ενενήντα αρρώστιες, οι πενήντα προκαλούνται από ενοχές και οι σαράντα από άγνοια.» -Paolo Mantegazza
Γιατί τα συναισθήματα επηρεάζουν τις ψυχοφυσιολογικές διαταραχές;
Τα συναισθήματα εκδηλώνονται μέσω ενός τριπλού συστήματος απόκρισης: του γνωστικού, του φυσιολογικού και του κινητικού. Το γνωστικό σύστημα αναφέρεται στις σκέψεις που έχουμε όταν βιώνουμε διαφορετικά συναισθήματα.
Για παράδειγμα, όταν ο θυμός εμφανίζεται, οι σκέψεις μας είναι του τύπου: «προσπαθούν να με ενοχλήσουν», «δεν μπορώ να πιστέψω πως μου το κάνουν αυτό» κτλ. Ωστόσο, αυτός ο εσωτερικός μονόλογος είναι εντελώς διαφορετικός όταν είμαστε λυπημένοι.
Έπειτα, το κινητικό σύστημα είναι το σύνολο συμπεριφορών που αποκτούμε σύμφωνα με τα συναισθήματα που νιώθουμε. Όταν φοβόμαστε, προσπαθούμε να προστατευτούμε ή να φύγουμε. Φυσικά, η συμπεριφορά είναι διαφορετική αν είμαστε χαρούμενοι.
Τέλος, το φυσιολογικό σύστημα αποτελείται από τις αισθήσεις που εμφανίζονται στο σώμα σας. Μιλώντας φυσιολογικά, υπάρχουν συναισθήματα που μας ενεργοποιούν μέχρι ένα βαθμό όπως υπάρχουν και άλλα που μας απενεργοποιούν.
Το άγχος, για παράδειγμα, είναι ένα συναίσθημα που μας ενεργοποιεί φυσιολογικά σε ένα μεγαλύτερο βαθμό, αυξάνοντας τον παλμό της καρδιάς, κάνοντας μας να αναπνέουμε γρηγορότερα.
Πως το άγχος και ο θυμός επηρεάζουν τις ψυχοφυσιολογικές διαταραχές;
Υπάρχουν πολλές ψυχοφυσιολογικές διαταραχές. Κάποιες από αυτές είναι:
- Καρδιαγγειακές (υπέρταση)
- Αναπνευστικές (βρογχικό άσθμα)
- Ενδοκρινείς (διαβήτης)
- Γαστρεντερικές (πεπτικό έλκος)
- Δερματολογικές (κνίδωση)
- Ανοσολογικές
- Χρόνιοι πόνοι (ρευματοειδής αρθρίτιδα)
Αυτά είναι απλώς κάποια παραδείγματα. Η φυσιολογία και τα συναισθήματα σας είναι στενά συνδεδεμένα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το άγχος και τον θυμό.
«Σε σύγκριση με τις ασθένειες που προκαλούνται από την μιζέρια, την θλίψη, την αγωνία και την κοινωνική κακοτυχία των ανθρώπων, τα μικρόβια, ως αιτίες ασθένειας σχετίζονται πολύ λιγότερο.» -Ramón Carrillo
Και το άγχος και ο θυμός οδηγούν σε ένα υψηλό επίπεδο φυσιολογικής δραστηριοποίησης. Η μυϊκή ένταση, ο υπεραερισμός και οι αυξημένοι παλμοί της καρδιάς είναι κάποια από τα φυσιολογικά συμπτώματα.
Αρχικά, το σώμα μας το κάνει αυτό για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο που υποθέτει ότι προκάλεσε αυτά τα συναισθήματα. Επομένως, δεν είναι μια εκ φύσεως «κακή» δραστηριοποίηση.
Το πρόβλημα είναι όταν νιώθουμε αυτά τα συναισθήματα πολύ έντονα, πολύ συχνά ή για ένα παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Σε αυτή την περίπτωση, το σώμα παραμένει σε μια κατάσταση έντασης ανεξάρτητα από το πώς ανταποκρινόμαστε στον «κίνδυνο», ενώ θα έπρεπε να έχει εξαφανιστεί μόλις ανταποκριθούμε.
Αλλά από την στιγμή που δεν το κάνει, τα όργανα δουλεύουν υπερβολικά και ξεκινούν να λειτουργούν διαφορετικά.
Πως τα σωματικά συμπτώματα επηρεάζουν αυτή τη διαδικασία;
Όλα αυτά που είπαμε μέχρι τώρα, μας οδηγούν σε ένα συμπέρασμα: η διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων εξαρτάται από το πώς αντιλαμβανόμαστε και ερμηνεύουμε διαφορετικές καταστάσεις.
Αν καταλήξουμε σε μια προσαρμοστική (υγιή) λύση, θα μπορέσουμε να εμποδίσουμε το σώμα μας από το να ενεργοποιήσει αυτά τα συμπτώματα και επίσης μειώνεται το ρίσκο των ψυχοφυσιολογικών διαταραχών.
Το ίδιο πράγμα συμβαίνει όταν υπάρχει μια φυσική ασθένεια από μόνη της. Υπάρχουν κάποιες προσαρμοστικές λύσεις: ο ασθενής μπορεί να πειστεί πως δεν είναι κάτι σοβαρό. Να ξέρει πως είναι σοβαρό αλλά να θέλει να παλέψει επειδή έχει πειστεί πως υπάρχει ελπίδα. Ή να ξέρει πως είναι σοβαρό αλλά να αποφασίσει να ζήσει τη ζωή του όσο καλύτερα γίνεται.
«Η ασθένεια που εμφανίζεται απροσδόκητα είναι πιο επικίνδυνη» – Séneca
Αν επιλέξετε μια από τις τρεις επιλογές, θα αποτρέψετε το άγχος και τον θυμό από το να ενεργοποιήσουν τις ψυχοφυσιολογικές διαταραχές. Μπορεί να μην είναι εύκολο αλλά με την βοήθεια ενός καλού ψυχολόγου είναι δυνατό.
Διαβάστε επίσης: 9 τύποι πόνου που είναι άμεσα συνδεδεμένοι με την ψυχολογική σας κατάσταση
