Ο Πλάτων υποστήριξε πως το μεγαλύτερο λάθος στη θεραπεία των ασθενειών είναι ο διαχωρισμός σώματος και ψυχής με συνέπεια οι γιατροί να μην εξετάζουν συνολικά το πρόβλημα αλλά μόνο το σημείο που νοσεί.
Όπου το σύνολο όμως είναι άρρωστο, είναι αδύνατο να έχουμε υγιές ένα μέρος. Όπως αναφέρει ο J.Rattner στο βιβλίο του “Ψυχοσωματικές αρρώστιες” πάνω από τους μισούς ανθρώπους που επισκέπτονται το γιατρό για κάποια σωματική ασθένεια πάσχουν από ψυχική αρρώστια, χωρίς να το ξέρουν.
Η αρρώστια στην οργανική της μορφή είναι έκφραση ψυχικών ανωμαλιών, είναι δηλαδή ψ υ χ ο σ ω μ α τ ι κ ή α ρ ρ ώ σ τ ι α, όταν το άτομο για οποιοδήποτε λόγο πιέζει σκέψεις, συναισθήματα, πόθους, τα “θέλω” του τότε αυτά σωματοποιούνται και βγαίνουν με τη μορφή κάποιας ασθένειας.
Ο πιο κατάλληλος απ’ όλους τους γιατρούς για να αναζητήσει τις βαθύτερες αιτίες της αρρώστιας είναι ο ψυχοθεραπευτής, ο οποίος διαθέτει εκείνες τις γνώσεις για να διεισδύσει βαθιά στη ψυχή του αρρώστου και θα δει τι είναι αυτό που του αρρωσταίνει το σώμα.
Η αρρώστια δεν είναι τυχαία ούτε ανώνυμη σύμπτωση είναι μια δυνατότητα του αδύναμου ατόμου να αντιδράσει σε ότι τον καταπιέζει.
Όπως αναφέρει ο Ρύντιγκερ Ντάλκε στο βιβλίο του “Η ασθένεια ως γλώσσα της ψυχής” με την εμφάνιση της ασθένειας το άτομο αναδύει ένα μέρος του καταπιεσμένου του εγώ. Ό,τι δε τολμούσε το άτομο μέχρι τώρα να εκφράσει βγαίνει από τα βάθη της ψυχής του με τη μορφή της ασθένειας.
Με την επιρροή της ψυχολογίας στην ιατρική αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε οτι η ασθένεια δεν είναι μόνο σωματική αλλά και ψυχική διαδικασία, έτσι εγκαταλείπεται ο μονόπλευρος προσανατολισμός της φυσικής ιατρικής ,που σίγουρα βοήθησε στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ανθρώπων, όμως είχε μια περιορισμένη αντίληψη για την αρρώστια, να εστιάζει στο μέρος που νοσεί και όχι στο “όλον”.
Στη προεπιστημονική σκέψη ο μάγος μέσα από ειδικές τελετουργίες προσπαθούσε να διώξει τον ¨δαίμονα”. Η τεχνική του μάγου ήταν στην ουσία μια πρωτόγονη ψυχοθεραπεία ,που απευθυνόταν στη ψυχή για να θεραπεύσει το σώμα από τις αναπηρίες του, υπάρχει το συμπέρασμα οτι η ψυχή μπορεί να επιδράσει σε όλα.
Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη, η οποία κυριάρχησε σε όλο το Μεσαίωνα υποστηρίζει ότι η ψυχή είναι η πρώτη ενδεχέλεια ενός φυσικού σώματος, του οποίου αυτή είναι η κινητήρια δύναμη.
Το μεγαλύτερο μέρος των σωματικών ασθενειών είναι απόρροια μιας υπαρξιακής κρίσης, σύμφωνα με τον Arthur Jores η έννοια “των ανθρώπινων ασθενειών” προβάλει καθαρά τις ψυχοσωματικές αδυναμίες και τονίζει τη σχέση ανάμεσα στην αρρώστια και την ανθρώπινή προβληματικότητα.
Πίσω από καρδιολογικά, αναπνευστικά, δερματολογικά προβλήματα αλλά και σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος, η φυματίωση, το έλκος του στομάχου, ο διαβήτης κρύβεται μια αδύναμη ψυχή που δε μπορεί να εκφραστεί και επιλέγει το δρόμο της αρρώστιας για να μπορέσει να το κάνει.
Καλό θα ήταν να αναρωτηθούμε που μας “εξυπηρετεί” η εμφάνιση μιας ασθένειας, μήπως είναι ένα άλλοθι να ξεκουραστώ ή μήπως να αποφύγω κάτι ή κάποιον. Θα μπορούσε να είναι ένα καμουφλαρισμένο συναίσθημα ή η ανάγκη μου να με προσέξουν επιτέλους.
Οι ψυχοθεραπευτές υποστηρίζουν οτι η έκφραση των συναισθημάτων μας βοηθά να αποβάλουμε αρνητικά συναισθήματα τα οποία είναι “τοξικά” όταν αυτά δεν εκφραστούν με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί κάποια ασθένεια.
Στην Αμερική η ψυχοσωματική άνοιξε νέους δρόμους μέσα από το ερευνητικό έργο του φυσιολόγου W.B.Cannon,στο βιβλίο του “Η σοφία του σώματος” διατύπωσε το κανόνα οτι το σώμα προσπαθεί σε όλες τις περιπτώσεις να διατηρήσει την ισορροπία των λειτουργιών του.
Αυτή η ισορροπία μπορεί να διαταραχθεί τόσο από τη φυσική όσο και από την ψυχική πλευρά. Όπως βλέπουμε γίνεται κατανοητό ότι η συνεχής ψυχική επιβάρυνση μπορεί να προκαλέσει σωματικές ασθένειες. Εκτός από τον Cannon έρευνες και άλλων επιστημόνων έφεραν μεγάλες αλλαγές στη ψυχοσωματική.
Ο W.R.Hess με την εξήγηση των νευροφυτικών κύκλων λειτουργίας άνοιξε το δρόμο στη παρατήρηση ανάμεσα στο σώμα και τη ψυχή ο δε H.Selye με την έρευνα του για το Stress (δηλαδή είναι η κατάσταση του οργανισμού όταν βρεθεί κάτω από ορισμένες συνθήκες) που έγινε γνωστό ως “σύνδρομο της προσαρμογής”.
Η ιατρική, η φαρμακολογία, η έρευνα για την κληρονομικότητα, η ενδοκρινολογία καθώς και η τεχνολογική πρόοδο στο τομέα της χειρουργικής έχουν βοηθήσει τον άνθρωπο να βελτιώσει τόσο τη ποιότητα όσο και τη διάρκεια της ζωής του.
“Όμως ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ένας ανατομικός και φυσιολογικός μηχανισμός, είναι ένα πλάσμα που διακατέχεται από αγάπη, μίσος ,ορμές και πάθη, τα οποία είναι ικανά να προξενήσουν βλάβες στη ψυχή αλλά και στο σώμα του (Weiss und Englich, Psychosomatic Medicine,1943).
Κλείνοντας οφείλουμε να πούμε οτι ο καθένας από μας κρατά στα χέρια την υγεία και τη ζωή του, σίγουρα παίζουν ρόλο οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, η διατροφή, η σωματική άσκηση και βέβαια η κληρονομικότητα.
Όμως πάνω απ’ όλα σημασία έχει η ψυχή μας, αν νιώθουμε αποδεκτοί, απαλλαγμένοι από φοβίες και ενοχές, ελεύθεροι να ανοιχτούμε και να έρθουμε σε επαφή με το συναίσθημα μας, τότε έχουμε πολλές πιθανότητες να μην έρθουμε σχεδόν ποτέ αντιμέτωποι με σοβαρές ασθένειες οι οποίες καθρεφτίζουν ψυχικά τραύματα, έλλειψη αυτοεκτίμησης, έλλειψη σκοπού ύπαρξης.
Η ψυχή μας μιλά μέσα από το σώμα μας, μην αγνοείς τα μηνύματα που σου στέλνει ,άκουσε το σώμα σου και νιώσε τη ψυχή σου τότε μόνο θα αισθανθείς ισορροπημένος, γαλήνιος και έτοιμος να αντιμετωπίσεις τις προκλήσεις της ζωής, έτοιμος απλά να ζήσεις τη ζωή.
Άννα Ντίζου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας-Ψυχοθεραπεύτρια
via psychorropia.gr
