Η φυσική θεραπευτική ιατρική εκτιμά ιδιαίτερα τα οφέλη των βοτάνων και των διαφόρων τροφών. Τα ανταπτογόνα βότανα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία και η επιστήμη μελετά πώς τα βότανα αυτά δρουν ενάντια στο στρες.
Το σώμα μας απελευθερώσει μια ορμόνη, την κορτιζόλη για να αμυνθεί ενάντια στο στρες, αλλά τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης για μεγάλες χρονικές περιόδους και το χρόνιο στρες μπορούν να επηρεάσουν τον οργανισμό μας και διάφορα όργανα, όπως ο θυρεοειδής και τα επινεφρίδια.
Η κορτιζόλη είναι επίσης γνωστή ως ορμόνη γήρανσης. Όταν τα επίπεδα της κορτιζόλης αυξάνονται, ο οργανισμός αντιμετωπίζει την αντίδραση “πάλης ή φυγής”, η οποία διεγείρει το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και τα επινεφρίδια. Τότε, μειώνονται οι πεπτικές εκκρίσεις και αυξάνεται η αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, ο οργανισμός ανταποκρίνεται και τα επίπεδα κορτιζόλης προσαρμόζονται στα φυσιολογικά όρια.
Όσοι αντιμετωπίζουν συχνά καταστάσεις συνεχούς πίεσης, ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν προβλήματα στα επινεφρίδια σας, πεπτικές διαταραχές και γήρανση. Μπορούν τα ανταπτογόνα βότανα να βοηθήσουν;
Τι είναι τα ανταπτογόνα βότανα;
Τα ανταπτογόνα βοηθούν στην ισορροπία, την αποκατάσταση και την προστασία του σώματος. Σύμφωνα με τον βοτανολόγο Edward Wallace, ένα προσαρμογόνο δεν έχει συγκεκριμένη δράση, απλώς βοηθά να αντιμετωπίσουμε κάποιες καταστάσεις, ή στρες, ενεργοποιώντας τις φυσιολογικές λειτουργίες. (1)
Ο όρος καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1947 από τον Ν. Β. Λαζαρέφ, Ρώσο επιστήμονα, ο οποίος το χρησιμοποίησε για να περιγράψει το μη συγκεκριμένο αποτέλεσμα που αυξάνει την αντίσταση του σώματος στο άγχος. Όπως όρισαν δύο άλλοι Ρώσοι ερευνητές το 1958, τα προσαρμογόνα «πρέπει να είναι αβλαβή και να προκαλούν ελάχιστες διαταραχές στις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού, να έχουν μια μη ειδική δράση και συνήθως να καταπραΰνουν, ανεξάρτητα από την κατεύθυνση της παθολογικής κατάστασης.” (2)
Αυτό το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί σε μελέτες σε ζώα, διαπιστώνοντας ότι διάφορα προσαρμογόνα έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν αυτή τη γενικά αυξημένη ανοχή στο στρες. (3)
Ας δούμε 7 από τα πιο επωφελή βότανα που ανακουφίζουν από το άγχος αν και καταγράφονται πάνω από 15.
Τα 7 κορυφαία ανταπτογόνα βότανα!
- Πάναξ τζίνσενγκ (Panax Ginseng)
Γνωστό προσαρμογόνο θεωρείται από πολλούς το πιο ισχυρό και έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ηρεμία και τη μνήμη. (4)
Σε δοκιμές σε πειραματόζωα, το ginseng Panax μείωσε τον δείκτη έλκους, διαταραχές των επινεφριδίων, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, τα τριγλυκερίδια, την κρεατινική κινάση και την κορτικοστερόνη ορού (άλλη ορμόνη που σχετίζεται με το στρες). Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το Panax ginseng “έχει σημαντικές αντιστρεσογόνες ιδιότητες και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία διαταραχών που προκαλούνται από στρες.” (5)
Σύμφωνα με μελέτες δεν μεταβάλλει άμεσα τα επίπεδα κορτιζόλης, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, αλλά επηρεάζει διάφορα άλλα συστήματα αντίδρασης στο στρες. (6)
Μόνο μία δόση Panax ginseng έδειξε 132% αύξηση της απόδοσης σε μια μελέτη σε πειραματόζωα. (7) Οι σαπωνίνες που βρίσκονται στο ginseng επηρεάζουν τα επίπεδα μονοαμινών (νευροδιαβιβαστών) σε ποντίκια, μειώνοντας την ποσότητα νοραδρεναλίνης και η σεροτονίνη απελευθερώνεται ως μέρος της αντίδρασης στο στρες. (8) Σύμφωνα με μία μελέτη οι επιδράσεις του ginseng οφείλονται στη σαπωνίνη. (9)
Το τζίνσενγκ, σύμφωνα με μελέτες, έχει επίσης αντιοξειδωτικές ιδιότητες, βελτιώνει τη διάθεση και την ψυχική απόδοση, μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης και μπορεί επίσης να βοηθήσει διαβητικούς ασθενείς να χάσουν βάρος. (10, 11)
- Ιερός Βασιλικός.
Ονομάζεται επίσης tulsi και είναι γνωστό στην Ινδία ως ένα ισχυρό αντιγηραντικό συμπλήρωμα. Αντιμετωπίζει μεγάλο αριθμό καταστάσεων, όπως “λοιμώξεις, δερματικές παθήσεις, ηπατικές διαταραχές, κοινό κρυολόγημα και βήχα, πυρετό από ελονοσία και δρα ως αντίδοτο για δάγκωμα φιδιού και σκορπιού”. (12) Σύμφωνα με μελέτες ο χρόνος αντίδρασης και τα ποσοστά σφάλματος βελτιώθηκαν σε σύγκριση με το εικονικά φάρμακα. (13)
Ένας λόγος που ο ιερός βασιλικός ενδεχομένως να είναι αποτελεσματικός είναι η παρουσία τριών φυτοχημικών ενώσεων. Τα πρώτα δύο οξιμοσίδια Α και Β έχουν ταυτοποιηθεί ως ενώσεις κατά του στρες και μπορούν να μειώσουν την κορτικοστερόνη αίματος (άλλη ορμόνη του στρες) και να δημιουργήσουν θετικές αλλοιώσεις στο σύστημα νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου. (14) Το τρίτο 4-αλλυλο-1-0-β-ϋ-γλυκοπυροζυλο-2-υδροξυβενζόλιο μειώνει τις παραμέτρους στρες σε εργαστηριακές μελέτες. (15, 16)
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι μπορεί να αποτρέψει υποτροπές πληγών που οφείλονται σε κακοήθεια, οι οποίες πιστεύεται ότι προκαλούνται από το άγχος, καθώς και σε άλλους τύπους ελκών, όπως τα γαστρικά έλκη. (17, 18)
Εκτός των άλλων, ο ιερός βασιλικός μπορεί να συμβάλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, στη μείωση της επιληπτικής δραστηριότητας, στην καταπολέμηση βακτηρίων, στην καταστροφή ορισμένων μυκήτων, στην καταπολέμηση των ιικών λοιμώξεων, στην προστασία του ήπατος, στην προαγωγή της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και στη μείωση της αντίδρασης στον πόνο. (19) Ωστόσο περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη (19).
- Ασβαγκάντα
Η Ashwagandha αναφέρεται συχνά ως το ινδικό ginseng και τα αποτελέσματά της μελετώνται δεκαετίες. Σε πειραματόζωα το εκχύλισμα ρίζας ashwagandha φαίνεται να εμποδίζει την αύξηση της υπεροξείδωσης λιπιδίων που προκαλείται από το άγχος που προκαλείται από βακτήρια. (20). Επίσης σε πειραματόζωα, η ashwagandha μπορεί να εμποδίσει τα γαστρικά έλκη που σχετίζονται με το άγχος, να αποτρέψει την αύξηση του βάρους των επινεφριδίων (σημάδι χρόνιας πίεσης), να σταθεροποιήσει τα επίπεδα κορτιζόλης και να βοηθήσει στην μη ειδική αντίδραση στο στρες, όπως συμβαίνει με τα ανταπτογόνα βότανα. (21, 22)
Σύμφωνα με μελέτες σε ανθρώπους το εκχύλισμα ρίζας Ashwagandha βελτίωσε αποτελεσματικά την αντοχή του ατόμου στο στρες και την ποιότητα ζωής (23), ενώ ρυθμίζει επιτυχώς τα επίπεδα του θυρεοειδούς σε «υποκλινικούς ασθενείς με θυρεοειδή». (24)
Σύμφωνα με μαρτυρίες, πολλοί άνθρωποι που έλαβαν συμπλήρωμα ασβαγκάντα είδαν βελτίωση στη θεραπεία της μη κλασσικής υπερπλασίας των επινεφριδίων, στα επίπεδα κορτιζόλης και στη ανδρική φαλάκρα. (25)
Διαβάστε επίσης:11 Οφέλη της Ασβαγκάντα για τον Εγκέφαλο, τον Θυρεοειδή, ακόμα και για τους Μύες!
Είναι γνωστό ότι στην κινεζική ιατρική, το Astragalus ενισχύει την ανοσία και ενδεχομένως αποτρέπει τις επιπτώσεις του στρες.
Σύμφωνα με μελέτες σε πειραματόζωα το προσαρμογόνο μείωσε τα επίπεδα στρεσογόνων ορμονών. Η ρίζα Astragalus μπορεί προσωρινά να αυξήσει τα επίπεδα κορτιζόλης για να επιτρέψει στο σώμα να ανταποκριθεί θετικά σε συγκεκριμένους τύπους στρες. Αυτή η γρήγορη ενίσχυση αποκαθίσταται μόλις απομακρυνθεί ο στρεσογόνος παράγοντας. (26). Επίσης, βελτίωσε την ανοσία και λειτούργησε αντιοξειδωτικά (27)
Σύμφωνα με μελέτες σε αθλητές βελτίωσε τη φυσική απόδοση, βοήθησε το σώμα να απαλλαγεί από τις ελεύθερες ρίζες, βελτίωσε τη χρήση γλυκόζης στο αίμα και την προστασία του ήπατος. (28)
Διαβάστε επίσης: Astragalus – Το Βότανο που Καταπολεμά τον Καρκίνο & τον Διαβήτη Τύπου 2,Σταματά τη Γήρανση και Επιδιορθώνει το DNA
- Ρίζα γλυκόριζας.
Η ρίζα γλυκόριζας μπορεί να αυξήσει την ενέργεια και την αντοχή και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Επηρεάζει την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα καλίου, οπότε συνήθως συνιστάται σε κύκλους 12 εβδομάδων, αν και αυτό δεν συμβαίνει όταν λαμβάνετε γλυκόριζα DGL, που θεωρείται ασφαλής για μακροχρόνια χρήση. (29) Οι ασθενείς με υπέρταση θα πρέπει να εξετάσουν τη χρήση άλλων προσαρμογών.
Σε μελέτες σε εθελοντές, η ρίζα γλυκόριζας ρύθμισε τα ορμονικά επίπεδα που σχετίζονται με το άγχος, συμπεριλαμβανομένης της κορτιζόλης. (30) Θεωρείται ότι μπορεί να επιδρά στην πρόληψη του έλκους (31). Άλλα οφέλη της ρίζας της γλυκόριζας περιλαμβάνουν τη δυνατότητα μείωσης λίπους και μείωσης ανδρογόνου και τεστοστερόνης στις γυναίκες. (32, 33)
- Ροδιόλα η ροδόχρους
Η ροδιόλα η ροδόχρους, ή χρυσή ρίζα, είναι ένα ισχυρό προσαρμογόνο και αντικείμενο πολλών ερευνών. Όπως και τα άλλα προσαρμογόνα, η ροδιόλα είναι βιολογική άμυνα κατά του στρες – μια μελέτη σε στρογγυλά σκουλήκια υποδηλώνει ότι στην πραγματικότητα ενεργεί ως ήπιος στρεσογόνος παράγοντας κατά την κατάποση, επιτρέποντας στον οργανισμό να ενισχύσει την άμυνα του στρες (όπως η ρίζα Astragalus). (34)
Σύμφωνα με μελέτες σε ανθρώπους η επαναλαμβανόμενη χορήγηση rhodiola rosea ενεργεί ως αντίδοτο στην κόπωση που αυξάνει τις ψυχικές επιδόσεις, ιδιαίτερα τη δυνατότητα συγκέντρωσης, μειώνει την ανταπόκριση της κορτιζόλης στο αφυπνιστικό στρες σε ασθενείς με σύνδρομο κόπωσης. (35)
Η ροδιόλα μπορεί να έχει επιπτώσεις και στις οξείες αντιδράσεις στο στρες, σύμφωνα με μελέτες σε ανθρώπους. Η χορήγηση ροδιόλας οδήγησε σε μικρή μείωση της κορτιζόλης (που δοκιμάστηκε στο σάλιο) και σε μια πολύ μεγάλη μείωση του οξεικού στρες που προκαλείται από την “έντονη σωματική άσκηση μικρής διάρκειας σε άτομα που κάνουν καθιστική ζωή” (36). Φαίνεται επίσης ότι λειτουργεί και ως αντιοξειδωτικό και (37, 38) ως δυνητικά αποτελεσματική για διάφορα θέματα, όπως απόδοση στην εργασία, απώλεια της όρεξης, διαταραχές του ύπνου, ευερεθιστότητα, υψηλή αρτηριακή πίεση, πονοκέφαλοι και κόπωση. (39)
Επίσης, έχουν γίνει μελέτες για τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα της αρχικής έρευνας και επισημαίνεται το γεγονός ότι η ροδιόλα σπάνια αλληλεπιδρά με φάρμακα ή προκαλεί σοβαρές παρενέργειες. (40)
Τα μανιτάρια Cordyceps, reishi, shiitake και maitake είναι μύκητες με αντιοξειδωτικές ιδιότητες και ίσως δεν είναι προσαρμογόνα με την κλασική έννοια, αλλά το καθένα έχει ιδιότητες ανταπτογόνων με αντικαρκινικές ιδιότητες, ενώ ενισχύουν το ανοσοποιητικό.
Σύμφωνα με μελέτες άτομα που κατανάλωσαν τα μανιτάρια αυτά είδαν ρύθμιση των επιπέδων κορτιζόλης με αντικαταθλιπτικές ιδιότητες. (41) Σε πειραματόζωα, τα μανιτάρια cordyceps συνέβαλαν στην ελαφρά αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης και τεστοστερόνης. (42)
Επίσης σε μελέτες σε ανθρώπους, τα επίπεδα κορτιζόλης τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών ήταν χαμηλότερα με το χρόνο σε σύγκριση με τη λήψη εικονικού φαρμάκου. (43) Επίσης έχουν παρατηρηθεί αντιοξειδωτικές ιδιότητες. (44)
Προφυλάξεις!
Όπως πάντα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν τη χορήγηση οποιουδήποτε νέου φαρμακευτικού σχήματος και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα προσαρμοστικά βότανα, καθώς μερικά από αυτά αλληλεπιδρούν με συνταγογραφούμενα φάρμακα και δεν συνιστώνται για άτομα που υποφέρουν από συγκεκριμένες καταστάσεις.
________________________________________
Ανακεφαλαιώνοντας!
- Να κάνετε υγιεινή διατροφή, να αναπαύεστε, να παραμένετε δραστήριοι, να καταγράφετε τους λόγους που είστε ευγνώμονες και να βρίσκετε χρόνια για να είστε με την οικογένειά σας και τους φίλους σας – όλα αυτά θα σας προστατεύσουν από το χρόνιο στρες, το οποίο μπορεί να σας διαταράξει τη ζωή.
- Η προσθήκη των ανταπτογόνων στην καθημερινότητά σας θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε καλύτερα τις βλαβερές συνέπειες του χρόνιου στρες και να προστατέψετε τον οργανισμό σας από τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης.
- Επτά ανταπτογόνα βότανα που μπορούν να σας βοηθήσουν να προστατεύσετε τον οργανισμό σας από τις συνέπειες του χρόνιου στρες περιλαμβάνουν το Panax ginseng, τον ιερό βασιλικό, την ashwagandha, τη ρίζα astragalus, τη ρίζα γλυκόριζας, τη ροδιόλα τη ροδόχρου και τα μανιτάρια cordyceps.
Κείμενο – Απόδοση, Λ.Τ.
