Είμαστε συνεχώς εκτεθειμένοι σε μικροσωματίδια τα οποία είτε τα εισπνέουμε, είτε τα καταπίνουμε και καταλήγουμε να αρρωστήσουμε. Κατά πόσον οι οργανισμοί αυτοί οδηγούν σε ασθένειες εξαρτάται από τον αμυντικό μηχανισμό του οργανισμού, το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ενίσχυση του ανοσοποιητικού προϋποθέτει αλλαγές στον τρόπο ζωής, σωστή διατροφή, άσκηση και καλό ύπνο – ωστόσο μην ανησυχείτε! Το σώμα μας είναι «φτιαγμένο» έτσι ώστε να καταπολεμά τα μικρόβια και να αυτοπροστατεύεται από βλάβες και φλεγμονές.

Τι είναι το ανοσοποιητικό σύστημα;

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ένα διαδραστικό δίκτυο οργάνων, λευκών αιμοσφαιρίων και πρωτεϊνών που προστατεύουν το σώμα από ιούς και βακτηρίδια ή ξένους εισβολείς. Το ανοσοποιητικό σύστημα εξουδετερώνει και απομακρύνει παθογόνους παράγοντες όπως τα βακτηρίδια, τους ιούς, τα παράσιτα ή τους μύκητες που εισέρχονται στο σώμα, αναγνωρίζει και εξουδετερώνει βλαβερές ουσίες από το περιβάλλον και καταπολεμά τα κύτταρα του σώματος που μεταλλάσσονται λόγω ασθένειας. Σύμφωνα με έρευνες η αδράνεια του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές λοιμώξεις και όγκους ανοσοανεπάρκειας, ενώ η υπερδραστηριότητα έχει ως αποτέλεσμα αλλεργικές και αυτοάνοσες ασθένειες. Η φυσική άμυνα του οργανισμού προϋποθέτει ότι το ανοσοποιητικό μας είναι σε θέση να διαφοροποιεί τα κύτταρα, τους οργανισμούς και τις ουσίες, δηλαδή τα “ίδια” από τα “ξένα” κύτταρα.

Ας δούμε τις διαφορές:

  • Οι “ξένες” ουσίες ονομάζονται αντιγόνα και περιλαμβάνουν τις πρωτεΐνες στις επιφάνειες των βακτηριδίων, των μυκήτων και των ιών. Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ανιχνεύουν την παρουσία αντιγόνων και «λειτουργούν» με σκοπό την άμυνα.
  • Οι “ίδιες” ουσίες είναι πρωτεΐνες στην επιφάνεια των κυττάρων μας. Κανονικά, το ανοσοποιητικό σύστημα έχει μάθει ήδη σε πρώιμο στάδιο να ταυτοποιεί αυτές τις πρωτεΐνες ως «ίδιες», αλλά όταν αναγνωρίζει το ίδιο του το σώμα ως «ξένο» και αμύνεται, τότε προκαλείται αυτοάνοση αντίδραση.

Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι το ανοσοποιητικό προσαρμόζεται συνεχώς και εκπαιδεύεται, έτσι ώστε το σώμα να μπορεί να καταπολεμήσει τα βακτηρίδια ή τους ιούς που διαφοροποιούνται με την πάροδο του χρόνου. Το ανσοποιητικό μας αποτελείται από δύο τμήματα:

  • Το ενδογενές, ή έμφυτο, τμήμα του ανοσοποιητικού που λειτουργεί ως γενική άμυνα κατά των παθογόνων παραγόντων.
  • Το προσαρμοστικό τμήμα του ανοσοποιητικού που στοχεύει σε πολύ συγκεκριμένα παθογόνα που έχουν ήδη έρθει σε επαφή με το σώμα.

Αυτά τα δύο ανοσοποιητικά συστήματα αλληλοσυμπληρώνονται σε οποιαδήποτε αντίδραση σε παθογόνο ή επιβλαβή ουσία.

Ασθένειες του ανοσοποιητικού συστήματος

Είναι γνωστό ότι οι περισσότερες διαταραχές του ανοσοποιητικού οφείλονται είτε σε υπερβολική ανοσοαπόκριση είτε σε αυτοάνοση επίθεση. Οι διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος περιλαμβάνουν:

  • Αλλεργίες και άσθμα: Οι αλλεργίες είναι μια αντίδραση σε κανονικά αβλαβείς περιβαλλοντικές ουσίες γνωστές ως αλλεργιογόνα. Το σώμα υπεραντιδρά έναντι ενός αλλεργιογόνου, προκαλώντας συμπτώματα ανοσολογικής αντίδρασης και αλλεργίας. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μία ή περισσότερες αλλεργικές ασθένειες όπως άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, ατοπική δερματίτιδα και τροφικές αλλεργίες.
  • Ασθένειες Ανοσοποιητικής Ανεπάρκειας: Στην περίπτωση αυτή το ανοσοποιητικό στερείται ενός ή περισσοτέρων από τα τμήματα που το αποτελούν και αντιδρά πολύ αργά σε μια απειλή. Οι συνθήκες ανοσοανεπάρκειας, όπως το HIV / AIDS και η ανοσολογική ανεπάρκεια που προκαλείται από φάρμακα, οφείλονται σε σοβαρή βλάβη του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία οδηγεί σε λοιμώξεις, ενίοτε απειλητικές για τη ζωή.
  • Αυτοάνοσες ασθένειες: Οι αυτοάνοσες ασθένειες προκαλούνται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα προσβάλει τα κύτταρα και τους ιστούς του σώματός μας, ως απόκριση σε μια άγνωστη απειλή. Παραδείγματα αυτοάνοσων νόσων περιλαμβάνουν τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τον λύκο, τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, τη σκλήρυνση κατά πλάκας και τον διαβήτη τύπου 1.

Ενισχυτές του ανοσοποιητικού συστήματος!

Υπάρχουν ενδιαφέροντες τρόποι ενίσχυσης του ανοσοποιητικού, όπως βότανα, τροφές, συμπληρώματα, αιθέρια έλαια και φυσικά…αλλαγή του τρόπου ζωής. Ας τους δούμε μαζί!

Βότανα για την Ενίσχυση του Ανοσοποιητικού

  1. Εχινάκεια

Πολλά από τα χημικά συστατικά της Echinacea είναι ισχυρά διεγερτικά του ανοσοποιητικού συστήματος με σημαντική θεραπευτική αξία. Σύμφωνα με έρευνες ένα από τα σημαντικότερα οφέλη της εχινάκειας είναι η δράση της απέναντι σε επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις. Μελέτες έδειξαν ότι η εχινάκεια έχει αρκετά οφέλη, ειδικά όσον αφορά την οξεία λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος.

  1. Σαμπούκος

Τα μούρα και τα άνθη της αφροξυλιάς χρησιμοποιούνται χιλιάδες χρόνια για τη θεραπευτική τους δράση. Ακόμη και ο Ιπποκράτης, ο «πατέρας της ιατρικής», αντιλήφθηκε ότι αυτό το φυτό ήταν κλειδί στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού, καθώς οι ιδιότητές του τού επιτρέπουν να καταπολεμά ιώσεις, γρίπη, αλλεργίες και φλεγμονές. Σύμφωνα με αρκετές μελέτες ο καρπός σαμπούκου μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθώντας ιδιαιτέρως στη θεραπεία των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης.

  1. Ρίζα αστραγάλου

Ο αστράγαλος ανήκει στην οικογένεια των φασολιών και των οσπρίων με μεγάλη ιστορία στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού και την καταπολέμηση των ασθενειών. Η ρίζα του χρησιμοποιείται ως προσαρμογόνο στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική για χιλιάδες χρόνια. Παρόλο που περαιτέρω μελέτες σχετικά με την ανοσοποιητική του λειτουργία είναι απαραίτητες, υπάρχουν μερικές προκλινικές δοκιμές που δείχνουν ενδιαφέρουσα ανοσολογική δραστηριότητα.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, οι θεραπείες με χρήση αστράγαλου έδειξαν σημαντική βελτίωση της τοξικότητας που προκαλείται από φάρμακα όπως τα ανοσοκατασταλτικά και τα χημειοθεραπευτικά. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το εκχύλισμα astragalus έχει ευεργετική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύει το σώμα από γαστρεντερικές φλεγμονές και καρκινογενέσεις

  1. Τζίνσενγκ

Το φυτό τζίνσενγκ, που ανήκει στο γένος Panax, ενισχύει το ανοσοποιητικό και καταπολεμά τις λοιμώξεις. Οι ρίζες, τα στελέχη και τα φύλλα του ginseng χρησιμοποιούνται αιώνες για τη διατήρηση της ανοσοποιητικής ομοιόστασης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε ασθένειες ή λοιμώξεις. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι διαθέτει αντιμικροβιακές ενώσεις που λειτουργούν ως αμυντικός μηχανισμός κατά των βακτηριακών και ιικών λοιμώξεων.

Τρόφιμα για την Ενίσχυση του Ανοσοποιητικού

  1. Ζωμός οστών

Ο ζωμός των οστών στηρίζει την ανοσολογική και την εντερική λειτουργία, καταπολεμά φλεγμονές που προκαλούνται από το σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου – ενώ το κολλαγόνο και τα αμινοξέα (προλίνη, γλουταμίνη και αργινίνη) που βρίσκονται στον ζωμό των οστών «σφραγίζουν» ρωγμές στην επένδυση του εντέρου.

  1. Τζίντζερ

Η αγιουβερδική ιατρική χρησιμοποιεί το τζίντζερ χιλιάδες χρόνια για την ιδιότητά του να ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Πιστεύεται ότι το τζίντζερ συμβάλλει στη διάσπαση της συσσώρευσης τοξινών στον οργανισμό μας. Είναι επίσης γνωστό ότι καθαρίζει το λεμφικό σύστημα, το δίκτυο ιστών και οργάνων που βοηθούν στην απομάκρυνση τοξινών, αποβλήτων και άλλων βλαβερών ουσιών.

Η ρίζα και το αιθέριο έλαιο τζίντζερ ενδεχομένως να θεραπεύουν ευρύ φάσμα ασθενειών ενισχύοντας το ανοσοποιητικό, ενώ σύμφωνα με έρευνες έχει αντιμικροβιακή δράση και θεραπεύει λοιμώδη νοσήματα.

  1. Πράσινο Τσάι

Σύμφωνα με μελέτες το πράσινο τσάι διαθέτει αντιοξειδωτικές και ανοσορυθμιστικές ιδιότητες. Λειτουργεί ως αντιμυκητιακός και αντιιικός παράγοντας και βοηθά ασθενείς με ανοσοκαταστολή. Ενισχύστε το ανοσοποιητικό σας σύστημα πίνοντας καθημερινά πράσινο τσάι εξαιρετικής ποιότητας.

  1. Τροφές που περιέχουν βιταμίνη C

Τα τρόφιμα με βιταμίνη C, όπως τα εσπεριδοειδή και οι κόκκινες πιπεριές, βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος καθώς διαθέτουν αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

Σύμφωνα με μελέτες η πρόσληψη αρκετής βιταμίνης C (μαζί με ψευδάργυρο) βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων των αναπνευστικών λοιμώξεων και στη μείωση της διάρκειας των ασθενειών όπως ιώσεις και βρογχίτιδα.

Οι κορυφαίες τροφές με βιταμίνη C που βοηθούν να έχουμε ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα περιλαμβάνουν:

  • εσπεριδοειδή, όπως πορτοκάλι, λεμόνι και γκρέιπφρουτ
  • μαύρη σταφίδα
  • Γκουάβα
  • Πράσινη και κόκκινη πιπεριά
  • Ανανά
  • Μάνγκο
  • Μέλι
  • Μαϊντανό
  1. Τροφές με β-καροτένιο

Το β-καροτένιο έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, οπότε καταπολεμά φλεγμονές και οξειδωτικό στρες. Σύμφωνα με μελέτες, για καλύτερα αποτελέσματα ας προτιμήσουμε τροφές πλούσιες σε β-καρότενιο – όπως κίτρινα, πορτοκαλί και κόκκινα φρούτα και πράσινα λαχανικά, όπως:

  • χυμός καρότου
  • κολοκύθι
  • γλυκοπατάτα
  • κόκκινες πιπεριές
  • βερίκοκο
  • κάλε
  • σπανάκι και πράσινα λαχανικά

Συμπληρώματα για την Ενίσχυση του Ανοσοποιητικού

  1. Προβιοτικά

Επειδή το σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου προκαλεί δυσανεξία σε διάφορες τροφές, αυτοάνοσες ασθένειες και ανοσολογική ανισορροπία,  ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό, καλό είναι να καταναλώνουμε προβιοτικά τρόφιμα και συμπληρώματα.

Τα προβιοτικά είναι καλά βακτήρια που βοηθούν στην αφομοίωση θρεπτικών συστατικών που ενισχύουν την αποτοξίνωση του παχέος εντέρου και υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Σύμφωνα με έρευνες οι προβιοτικοί οργανισμοί μπορούν να προκαλέσουν διαφορετικές αντιδράσεις κυτοκίνης. Η συμπλήρωση προβιοτικών στη βρεφική ηλικία θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη των ασθενειών που προκαλούνται από δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού.

  1. Βιταμίνη D

Η βιταμίνη D ενδέχεται να επηρεάζει την ανοσολογική απόκριση, οπότε η ανεπάρκεια βιταμίνης D σχετίζεται με ευπάθεια σε λοιμώξεις. Σύμφωνα με έρευνες, άτομα με χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Μερικές φορές η αντιμετώπιση μιας διατροφικής ανεπάρκειας ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

  1. Ψευδάργυρος

Τα συμπληρώματα ψευδαργύρου χρησιμοποιούνται συχνά για την καταπολέμηση του κρυολογήματος και άλλων ασθενειών. Μπορεί να συμβάλει στη μείωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με ιώσεις και επιταχύνει την ανάρρωση.

Αιθέρια Έλαια για την Ενίσχυση του Ανοσοποιητικού

  1. Μύρο

Το μύρο είναι ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα αιθέρια έλαια. Ιστορικά,  χρησιμοποιήθηκε ως αντιπυρετικό και για την επούλωση πληγών. Σύμφωνα με μελέτες το μύρο ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα με τις αντισηπτικές, αντιβακτηριακές και αντιμυκητιασικές του ιδιότητες – ειδικά όταν συνδυάζεται με έλαιο τριαντάφυλλού.

  1. Ρίγανη

Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης είναι γνωστό για τις θεραπευτικές και ανοσοποιητικές του ιδιότητες, καταπολεμά τις λοιμώξεις φυσικά λόγω των αντιμυκητιακών, αντιβακτηριακών, αντι-ιικών και αντιπαρασιτικών ενώσεων – όπως καρβακρόλη και θυμόλη. Σύμφωνα με αρκετές μελέτες το ριγανέλαιο επέδειξε αντιβακτηριακή δράση έναντι βακτηριακών στελεχών, όπως Β. Laterosporus και S. saprophyticus.

Βελτίωση του Ανοσοποιητικού με τον Τρόπο Ζωής

  1. Άσκηση

Η σωματική δραστηριότητα σε ημερήσια ή/και εβδομαδιαία βάση είναι εξαιρετικά σημαντική για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Σύμφωνα με μελέτες τα υψηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και άσκησης ενισχύουν το ανοσοποιητικό σε άτομα ηλικίας 55-79 ετών.

  1. Μειώστε το στρες

Σύμφωνα με μελέτες το χρόνιο στρες επιδεινώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, οπότε πρέπει να ελαχιστοποιήσετε τα επίπεδα άγχους. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο σήμερα, αλλά είναι σημαντικό.

  1. Καλύτερος ύπνος

Όταν δεν κοιμόμαστε αρκετά και καλά, το ανοσοποιητικό σύστημα παύει να λειτουργεί σωστά. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με έρευνες, άτομα που κοιμόνταν λιγότερο από έξι ώρες τη νύχτα είχαν περισσότερες από τέσσερις φορές πιθανότητες να νοσήουν.

Διαβάστε επίσης: Μάθετε πως να χρησιμοποιήσετε το Μοσχοκάρυδο για να κοιμηθείτε πιο γρήγορα και να Νικήσετε τα Συμπτώματα της Αϋπνίας

  1. Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ

Η υπερκατανάλωση αλκοόλ έχει επιπτώσεις στην ανοσολογική λειτουργία, γι ‘αυτό φροντίστε να μειώσετε το αλκοόλ για να καταπολεμήσετε λοιμώξεις και να ενισχύσετε την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος. Το αλκοόλ επηρεάζει αρνητικά την υγεία του εντέρου, μειώνοντας την ανοσολογική λειτουργία και μας καθιστά πιο ευαίσθητους σε επιβλαβείς παθογόνους παράγοντες. Καλύτερα να περιορίσετε τη λήψη αλκοόλ σε ένα ή δύο αλκοολούχα ποτά την εβδομάδα ή λιγότερο για να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα.

  1. Πάρτε προστατευτικά μέτρα

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας, καθώς τα μοκρόβια και οι ιοί καραδοκούν παντού, καθημερινά και είναι αόρατοι. Ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε:

  • συχνό πλύσιμο χεριών, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα
  • δεν αγγίζουμε πρόσωπο, μάτια, μύτη και στόμα
  • παραμονή στο σπίτι εάν νοσούμε
  • βήχουμε ή φταρνιζόμαστε βάζοντας τον αγκώνα μας
  • συμβουλευόμαστε τον γιατρό μας εάν παραστεί ανάγκη

Κίνδυνοι και παρενέργειες

Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Εάν χρησιμοποιήσετε βότανα, συμπληρώματα και αιθέρια έλαια που ενισχύουν την ανοσία, μην ξεχνάτε ότι τα προϊόντα αυτά είναι εξαιρετικά ισχυρά και δεν πρέπει να τα χρησιμοποιούνται περισσότερο από δύο εβδομάδες κάθε φορά – φροντίστε πάντα να κάνετε ένα διάλειμμα μεταξύ κάθε περιόδου λήψης.

Επίσης, εάν είστε έγκυος, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας πριν τη λήψη οποιουδήποτε σκευάσματος. Τέλος, πριν τη χρήση φυσικής θεραπείας, όπως τα φυτικά συμπληρώματα, συμβουλευθείτε τον γιατρό ή τον διατροφολόγο σας.

Ανακεφαλαιώνοντας…

  • Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ένα διαδραστικό δίκτυο οργάνων, κυττάρων και πρωτεϊνών που προστατεύουν το σώμα από ιούς και βακτήρια ή οποιεσδήποτε ξένες ουσίες.
  • Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί σωστά, ο οργανισμός μας πάει ρολόι. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος να νοσήσουμε.
  • Τα φυτά, τα βότανα, τα μεταλλικά στοιχεία, τα τρόφιμα και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής ενδεχομένως να βοηθήσουν στην πρόληψη και την καταπολέμηση λοιμώξεων λόγω των αντιμικροβιακών και ανοσοκαταστατικών ιδιοτήτων τους.

Διαβάστε επίσης: Έρευνα Δείχνει ότι η Νηστεία για 72ώρες μπορεί να Αναγεννήσει το Ανοσοποιητικό Σύστημα

Κείμενο – Απόδοση, Λ.Τ.